Wyszukaj interesujące zagadnienie w serwisie podatkoweopinie.pl
Pytanie: Spółka polska świadcząca usługi spedycyjne jest członkiem organizacji skupiającej blisko 1700 niezależnych firm spedycyjnych ze wszystkich zakątków świata. Podmioty chcące zostać jej członkiem muszą legitymować się ugruntowaną pozycją na rynku oraz odpowiednimi referencjami potwierdzającymi profesjonalizm oraz wysoką jakość świadczonych usług. Członkostwo w organizacji międzynarodowej daje firmie: dostęp do ogólnoświatowej sieci agentów, którzy spełniają określone kryteria odnośnie wiarygodności oraz jakości oferowanego serwisu, dostęp do konkurencyjnych stawek oferowanych przez agentów, dostęp do stawek i usług lokalnych, których nie są w stanie zaoferować armatorzy (koszty dowozów lokalnych, magazynowania, odpraw celnych, efektywniejszym komunikowaniem się z załadowcą za pośrednictwem agenta (brak barier językowych, kulturowych), zwiększeniem bezpieczeństwa finansowego transakcji, poprzez zapewnienie gwarancji WCA, możnością występowania jako upoważniony agent, dzięki czemu Spółka ma możliwość wystawiania konosamentów. Spółka opłaca co roku składkę członkowską. Czy składka członkowska może być kosztem uzyskania przychodu oraz czy należy rozliczyć od tego import usług?
Odpowiedź: Składki członkowskie, o których mowa, nie mogą być zaliczane do podatkowych kosztów uzyskania przychodów. Uważam, że w związku z opłacaniem tych składek (a precyzyjniej – w związku z nabywaniem usług członkostwa we wskazanej organizacji międzynarodowej) spółka jest obowiązana do rozpoznawania importu usług.
Uzasadnienie: Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 37 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017, poz. 2343 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.p., nie uważa się za koszty uzyskania przychodów składek na rzecz organizacji, do których przynależność podatnika nie jest obowiązkowa. Wyjątki od tej zasady dotyczą:
- składek organizacji spółdzielczych na rzecz związków rewizyjnych i Krajowej Rady Spółdzielczej, z tym że górną granicę składki określi minister właściwy do spraw finansów publicznych w drodze rozporządzenia, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Spółdzielczej,
- składek na rzecz organizacji zrzeszających przedsiębiorców i pracodawców, działających na podstawie odrębnych ustaw - do wysokości łącznie nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty odpowiadającej 0,15% kwoty wynagrodzeń wypłaconych w poprzednim roku podatkowym, stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.
Żaden z tych wyjątków nie ma jednak w przedstawionej sytuacji zastosowania. W szczególności nie ma zastosowania żaden z tych wyjątków, gdyż organizacje międzynarodowe nie są organizacjami działającymi na podstawie polskich przepisów. Nie mogą być to zatem organizacje działające na podstawie odrębnych ustaw, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 37 lit. c u.p.d.o.p. Prowadzi to do wniosku, że składki członkowskie, o których mowa, nie mogą być zaliczane do podatkowych kosztów uzyskania przychodów.
Wyjaśnić jednocześnie pragnę, że składki członkowskie stanowią niekiedy wynagrodzenie z tytułu podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT czynności, w szczególności z tytułu świadczenia usług. Tytułem przykładu wskazać można wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 21 marca 2002 r. w sprawie C-174/00. Wyrok ten dotyczył składek członkowskich pobieranych przez organizację udostępniającą swoim członkom pole do gry w golfa za wynagrodzeniem płatnym ryczałtowo (bez względu na stopień korzystania ze świadczeń przysługujących członkom organizacji). Trybunał uznał, że fakt pobrania zryczałtowanego wynagrodzenia nie wyłącza możliwości uznania tego wynagrodzenia za bezpośrednio związanego z usługą. Odpłatnie świadczoną usługą była w przedstawionej sytuacji sama możliwość korzystania z określonych świadczeń (a nie faktyczne korzystanie z nich).
Nie zawsze jednak pobierane składki członkowskie nie mają charakteru wynagrodzenia za odpłatne świadczenia. Tytułem przykładu wskazać można wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie 102/86. Wyrok ten dotyczył organizacji publicznej pobierającej od zrzeszonych w niej plantatorów opłaty, które były przeznaczone na cele statutowe organizacji, tj. na reklamę i promocję oraz przyczynianie się do wzrostu jakości jabłek i gruszek uprawianych na terenie Anglii i Walii. Trybunał uznał, że opłaty te nie stanowią wynagrodzenia bezpośrednio związanego z usługami świadczonymi przez organizację, gdyż jej zadania dotyczą wspólnych interesów plantatorów, a poszczególni plantatorzy, od których można uzyskać opłaty – niezależnie od tego, czy dana usługa przyniosła im korzyść – jedynie pośrednio czerpią korzyści, które zasadniczo uzyskuje sektor jako całość.
Mając to na uwadze zauważyć pragnę, że – jak wynika z treści pytania – dzięki członkostwu we wskazanej organizacji spółka uzyskuje uprawnienia, których nie miałaby, gdyby członkiem tej organizacji nie była. Uważam w związku z tym, że składki członkowskie, o których mowa, stanowią składki członkowskie pierwszego ze wskazanych rodzajów, a więc stanowią wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług. W związku z ich opłacaniem (a precyzyjniej – w związku z nabywaniem usług członkostwa we wskazanej organizacji międzynarodowej) spółka jest zatem według mnie obowiązana do rozpoznawania importu usług.
Tomasz Krywan, doradca podatkowy
Odpowiedź udzielona w dniu 22 lutego 2018 r. dla:
