PORADA PODATKOWA
1. Stan faktyczny
Mam zamiar otworzyć salon fryzjerski. Salon będzie spory (143 m2), koszt wynajęcia to 8.000 zł netto/mc, połowę lokalu chcę podnająć kosmetyczce. Póki co wydzielę cztery stanowiska. Jestem fryzjerem z portfelem klientów, chce zatrudnić na początek dwóch fryzjerów + ja. Liczę na obroty przynajmniej na początek w wysokości 15.000-20.000 zł/mc, myślę tez o sprzedaży kosmetyków na poziomie 1.000-2.000 zł/mc. Towar (zakupy) na początek to kwota 2.000/3.000 zł/mc. Jaką formę opodatkowania podatkiem dochodowym w tej sytuacji wybrać? Co z VAT – czy zostać czynnym podatnikiem?
2. Podstawa prawna
- ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r., poz. 2032 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.f.,
- ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r., poz. 2157 z późn. zm.) – u.z.p.d.,
- art. 113 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r., poz. 1221 z późn. zm.) – dalej u.p.t.u.
3. Ocena prawna (stan prawny na dzień 8 stycznia 2018 r.)
3.1 PIT
Przepisy u.p.d.o.f. oraz u.z.p.d. przewidują cztery formy opodatkowania działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie przez osoby fizyczne. Są to:
- opodatkowanie na zasadach ogólnych według skali podatkowej (czyli według stawki 18% oraz 32%),
- opodatkowanie na zasadach ogólnych podatkiem liniowym (czyli według stawki 19%),
- opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
- opodatkowanie w formie karty podatkowej.
Spośród wymienionych form opodatkowania w Pańskim przypadku wyłączona będzie moim zdaniem możliwość korzystania z opodatkowania w formie karty podatkowej. Możliwość korzystania z tej formy opodatkowania wyłączy fakt osiągania przez Pana przychodów z wynajmu połowy przedmiotowego lokalu, a zapewne również fakt, że zapewne świadczyć Pan będzie usługi zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn (a więc dwa rodzaje działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o opodatkowaniu w formie karty podatkowej). Uzyskiwanie przez Pana przychodów z wynajmu wyłączy również możliwość korzystania z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych w formie ryczałtu (zob. art. 8 ust. 1 pkt 3 lit. e w zw. z poz. 28 załącznika nr 2 do u.z.p.d.).
Powoduje to, że może Pan wybierać jedynie między dwoma pierwszymi spośród wskazanych form opodatkowania. To która z tych form opodatkowania będzie dla Pana korzystniejsza zależy od wysokości rocznego dochodu (podkreślić należy, że chodzi o wysokość dochodu, a nie przychodu; dochodem jest nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania). Granicą opłacalności w przypadku podatników niekorzystających z odliczeń (innych niż składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne) jest kwota dochodu w wysokości 96 380 zł, tj. w przypadku osiągnięcia dochodu w niższej kwocie bardziej opłacalne są zasady ogólne, zaś w przypadku osiągnięcia dochodu w wyższej kwocie bardziej opłacalny jest podatek liniowy.
A zatem to, która ze wskazanych dwóch form opodatkowania będzie dla Pana korzystniejsza, zależy od wysokości rocznego dochodu z działalności gospodarczej, tj. nadwyżki przychodów z działalności gospodarczej (z uwzględnieniem przychodu, który będzie Pan osiągał z podnajmu połowy lokalu; będzie to bowiem dla Pana przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej) nad kosztami ich uzyskania. Jeżeli kwota tego dochodu nie przekroczy 96.380 zł (co daje średni miesięczny dochód w kwocie około 8.000 zł), z pewnością korzystniejsze będzie opodatkowanie na zasadach ogólnych według skali podatkowej. Jeżeli jednak kwota dochodu będzie wyższa, korzystniejsze może się okazać opodatkowanie podatkiem liniowym.
Wskazać przy tym pragnę, że formę opodatkowania może Pan co roku zmieniać. Nie jest w związku z tym wykluczone, że najkorzystniejszym dla Pana rozwiązaniem będzie wybranie na początku opodatkowania na zasadach ogólnych według skali podatkowej (na początku będzie Pan bowiem ponosił zwiększone wydatki, a w konsekwencji przekroczenie granicy opłacalności jest mniej prawdopodobne), a następnie – jeżeli wskazywać na to będą osiągane przez Pana dochody – zmiana formy opodatkowania na opodatkowanie w formie podatku liniowego.
3.2 VAT
Przepisy zwalniają od VAT sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł (zob. art. 113 ust. 1 ustawy o VAT), jak również sprzedaż dokonywaną przez podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekracza, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, 200.000 zł (zob. art. 113 ust. 9 u.p.t.u.). Jest to tzw. zwolnienie podmiotowe.
Korzystający z tego zwolnienia podatnicy nie mają obowiązku rejestrować się jako podatnicy VAT (rejestracji takiej mogą jednak dokonać dobrowolnie), jak również nie mają obowiązku prowadzenia pełnej ewidencji VAT (prowadzą jedynie tzw. ewidencję uproszczoną) oraz, co do zasady, obowiązku regularnego składania deklaracji VAT (wyjątek od tej zasady dotyczy deklaracji VAT-8 składanych przez zwolnionych podmiotowo podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT UE). Ponadto podatnicy korzystający ze zwolnienia podmiotowego faktury muszą wystawiać tylko na żądanie nabywców (zob. art. 106b ust. 3 pkt 2 u.p.t.u.).
Mając to na uwadze zauważyć pragnę, że po uwzględnieniu obrotu z tytułu świadczenia usług podnajmu lokalu kosmetyczce przewidywana przez Pana wartość sprzedaży przekracza 200.000 zł rocznie, a w konsekwencji część tej kwoty przypadającą na okres prowadzenia działalności gospodarczej w 2018 r. (tj. w roku rozpoczęcia przez Pana wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu). Oznacza to, że nie będzie Panu przysługiwać – w związku z rozpoczęciem działalności – prawo do korzystania ze zwolnienia podmiotowego, a w konsekwencji przed dokonaniem pierwszej sprzedaży będzie Pan miał obowiązek zarejestrować się jako czynny podatnik VAT.
Teoretycznie w grę wchodzi przyjęcie przez Pana, że przewidywana wartość sprzedaży będzie jednak niższa niż limit wynikający z art. 113 ust. 9 u.p.t.u. (jest to w zasadzie nie do zakwestionowania przez organy podatkowe). Zapewne jednak w świetle wskazanych kwot i tak szybko (zapewne już po kilku miesiącach) utraci Pan prawo do korzystania ze zwolnienia podmiotowego. W tej sytuacji raczej sugerowałbym, aby od razu zarejestrował się Pan jako czynny podatnik VAT.
Na zakończenie wskazać pragnę, że niezależnie od decyzji w tej kwestii będzie Pan musiał od samego początku posiadać kasę rejestrującą (fiskalną). Świadczenie na rzecz osób prywatnych usług fryzjerskich należy bowiem do czynności podlegających bezwzględnemu obowiązkowi ewidencjonowania (zob. § 4 ust. 1 pkt 2 lit. j rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 20 grudnia 2017 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących Dz. U. poz. 2454).
Tomasz Krywan
doradca podatkowy online