Stan faktyczny
Osoba fizyczna na stałe mieszka w Niemczech i tam znajduje się jej centrum interesów życiowych. Jest to Polak, który posiada podwójne obywatelstwo – Polskie i Niemieckie. Osoba ta od lat prowadzi w Niemczech firmę z branży ślusarskiej (wykonuje i sprzedaje płoty, ogrodzenia, balustrady itp.). W październiku 2014 r. osoba ta kupiła w Polsce grunt z zabudowaniami (stara baza PGR), a następnie założyła działalność gospodarczą jako osoba fizyczna – wpis do CEIDG. Jest to firma z tej samej branży co ta prowadzona w Niemczech, z tym że całość sprzedaży będzie kierowana (sprzedawana) do Niemiec do niemieckiej firmy tej osoby (bramy i ogrodzenia wykonuje się w Polsce, bo jest taniej, a potem wywozi się je do Niemiec i tam sprzedaje). Osoba ta zameldowała się czasowo w 2015 r. w Polsce pod tym adresem (w bazie PGR). Pytania:
- Czy w 2015 roku osoba ta musi prowadzić Księgi Handlowe czy wystarczy PKPiR?
- Jak mają wyglądać rozliczenia między tymi firmami? Czy do celów podatkowych (podatek dochodowy i VAT) są to dwie różne firmy czy jedna firma?
Podstawa prawna
- art. 2 ust. 1 pkt 2 i 6 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz. U. z 2013, poz. 330 z późn. zm.) – dalej u.r.
- art. 24 ust. 1a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.f.,
- art. 5 ust. 1 pkt 5, art. 13 ust. 3a oraz art. 42 ust. 14 w zw. z art. 42 ust. 1-4, 11 i 12 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) – dalej u.p.t.u.
Uproszczona ocena prawna (aktualna na dzień 23 stycznia 2015 r.):
Ad. 1 Prowadzące działalność gospodarczą osoby fizyczne mają obowiązek prowadzić księgi rachunkowe przede wszystkim wówczas, gdy ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1 200 000 euro (zob. art. 2 ust. 1 pkt 2 u.r.). Ponadto w przypadku osób fizycznych będących przedsiębiorcami zagranicznymi konieczne jest prowadzenie ksiąg rachunkowych dla założonych przez nie oddziałów i przedstawicielstw (zob. art. 2 ust. 1 pkt 6 u.r.).
W przedstawionej sytuacji osoba fizyczna nie założyła jednak w Polsce oddziału ani przedstawicielstwa, lecz po prostu zarejestrowała się jako polski przedsiębiorca. W świetle powyższego wystarczy zatem prowadzenie przez tę osobę podatkowej księgi przychodów i rozchodów (zob. art. 24a ust. 1 u.p.d.o.f.).
Ad. 2 Z podatkowego punktu widzenia (PIT oraz VAT) osoba fizyczna, o której mowa, jest jednym podatnikiem. W przypadku osób fizycznych podatnikami są bowiem te osoby, a nie prowadzone przez nie firmy. W omawianej zaś sytuacji mamy do czynienia z jedną osobą fizyczną. Dlatego też z podatkowego punktu widzenia nie jest w przedstawionej sytuacji możliwa sprzedaż wytworzonych w Polsce towarów do niemieckiej firmy osoby fizycznej, o której mowa. W grę wchodzi tylko niestanowiące sprzedaży przemieszczanie towarów, o których mowa, z Polski do Niemiec.
Przemieszczenia takie na gruncie PIT nie wywołują żadnych skutków. A zatem dla celów PIT osoba, o której mowa, nie musi dokonywać żadnych rozliczeń między sobą jako polskim podatnikiem a sobą jako podatnikiem niemieckim (ani odwrotnie) z tytułu dokonywanych przemieszczeń towarów (np. wykonanych w Polsce bram i ogrodzeń).
Inaczej ma się rzecz na gruncie VAT, gdyż za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (jedną z czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT – zob. art. 5 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT) uznaje się również przemieszczenie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, które zostały przez tego podatnika na terytorium kraju w ramach prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa wytworzone, wydobyte, nabyte, w tym również w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, albo sprowadzone na terytorium kraju w ramach importu towarów, jeżeli mają służyć działalności gospodarczej podatnika (zob. art. 13 ust. 3 u.p.t.u.). Powoduje to, że dla celów VAT przemieszczenia towarów między Polską a Niemcami osoba, o której mowa, obowiązana będzie opodatkowywać podatkiem VAT.
Niekoniecznie oznaczać to będzie konieczność naliczania polskiego podatku VAT. Wewnątrzwspólnotowe dostawy towarów, o których mowa w art. 13 ust. 3 u.p.t.u., mogą bowiem – tak jak wszystkie wewnątrzwspólnotowe dostawy towarów korzystać z opodatkowania podatkiem VAT stawką 0% (zob. art. 42 ust. 14 w zw. z art. 42 ust. 1-4, 11 i 12 u.p.t.u.). A zatem spełniając warunki zastosowania tej stawki osoba, o której mowa, uprawniona będzie do przemieszczania towarów z Polski do Niemiec bez konieczności naliczania podatku VAT.
Na marginesie pragnę dodać, że wskazane w pytaniu przemieszczenia towarów skutkować będą nie tylko występowaniem u osoby, o której mowa, wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów w Polsce, ale również występowaniem wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów w Niemczech (na podstawie niemieckiego odpowiednika art. 11 ust. 1 u.p.t.u.). Z tytułu takich przemieszczeń osoba ta będzie zatem obowiązana rozliczać niemiecki podatek VAT od wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów (na zasadach w Niemczech obowiązujących).zamów aktualizację porady