1. Stan faktyczny
Spółka z ograniczona odpowiedzialnością (dalej nazywana Spółką A) mająca siedzibę w Polsce ma dwóch udziałowców – pierwszy wspólnik to osoba fizyczna będąca obywatelem polskim, drugim wspólnikiem jest spółka prawa duńskiego B (do reprezentowania spółki A jest upoważniony jeden z udziałowców spółki duńskiej B będący osobą fizyczną). Obaj wspólnicy mają po 50% udziałów. W umowie zaznaczone jest, że wspólnik może mieć większą liczbę udziałów. Dodatkowo Duńczyk będący wspólnikiem spółki prawa duńskiego B jest również wspólnikiem w innej spółce duńskiej C. W związku z rozwojem Spółki A i brakiem środków uzgodniono, że spółka duńska B (wspólnik) dofinansuje Spółkę A. Wspólnik polski nie ma możliwości dofinansowania Spółki A. W związku z powyższym na konto Spółki A przelane zostały dwa razy środki: – za pierwszym razem z rachunku zagranicznego Wspólnika – Spółki duńskiej B z opisem „na środki na bieżącą działalność”, za drugim razem z rachunku Spółki duńskiej C. W zaistniałej sytuacji proszę o poradę jak takie wpłaty należy prawidłowo rozliczyć zgodnie z prawem podatkowym. Czy tego typu wpłaty można rozliczyć jako pożyczki w pierwszym przypadku od udziałowca, a w drugim przypadku od spółki niebędącej udziałowcem. Jeżeli tak, jakie skutki podatkowe to wywołuje?
2. Podstawa prawna
- art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b, art. 7 ust. 1 pkt 4, art. 9 pkt 10 lit. i oraz art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r., poz. 223 z późn. zm.) – dalej u.p.c.c.,
- art. 12 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014, poz. 851 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.p.,
- art. 177 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowy (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r., poz. 1578 z późn. zm.) – dalej k.s.h.
- art. 74 oraz art. 720 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r., poz. 380 z późn. zm.) – dalej k.c.
3. Ocena prawna (aktualna na dzień 15 listopada 2016 r.):
Przekazywanie pieniędzy spółce z o.o. następuje przede wszystkim w drodze czterech zdarzeń, tj. poprzez wnoszenie wkładów pieniężnych, dokonywanie dopłat (zob. art. 177 § 1 k.s.h.), udzielanie pożyczek oraz przekazywanie darowizn. W przedstawionej sytuacji nie ma miejsca żadne z dwóch pierwszych zdarzeń, a w konsekwencji pozostaje ustalenie czy przekazanie pieniędzy, o których mowa, nastąpiło w ramach udzielonej pożyczki czy przekazanej darowizny.
Kwestia ta zależy od okoliczności przekazania pieniędzy, o których mowa. I tak jeżeli spółka z o.o. obowiązana jest do zwrotu otrzymanych kwot od, odpowiednio, duńskiej spółki B (wspólnika) oraz duńskiej C, kwoty te uznać należy za otrzymane w ramach nieodpłatnej umowy pożyczki (przypomnieć bowiem należy, że przepisy k.c. nie uzależniają ważności umów pożyczek od zachowania formy szczególnej, np. formy pisemnej; co prawda art. 720 § 2 k.c. stanowi, że umowa pożyczki, której wartość przenosi pięćset złotych, powinna być stwierdzona pismem, lecz niezachowanie tej formy nie skutkuje nieważnością umowy pożyczki, a ma znaczenie jedynie dla celów dowodowych – zob. art. 74 k.c.). W przeciwnym razie kwoty te uznać należy za otrzymane w ramach darowizny.
3.1 Otrzymane kwoty jako pożyczki
Gdyby otrzymane kwoty zostały otrzymane w ramach pożyczki, skutki podatkowe wystąpiłyby w podatku od czynności cywilnoprawnych oraz podatku dochodowym od osób prawnych.
Skutki w podatku od czynności cywilnoprawnych dotyczyć będą przede wszystkim pożyczki otrzymanej od duńskiej spółki C, a więc spółki niebędącej wspólnikiem Spółki A. Z tytułu otrzymania tej pożyczki spółka A obowiązana jest złożyć deklarację PCC-3 oraz zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych według stawki 2% (zob. art. 7 ust. 1 pkt 4 oraz art. 10 ust. 1 u.p.c.c.).
Konieczność zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnej nie wystąpi natomiast w stosunku do pożyczki otrzymanej od duńskiej spółki B, a więc będącej wspólnikiem Spółki A. Na podstawie art. 9 pkt 10 lit. i u.p.c.c. zwalnia się bowiem od podatku pożyczki udzielane przez wspólnika (akcjonariusza) spółce kapitałowej.
Skutki w podatku dochodowym od osób prawnych wystąpią natomiast w przypadku obu pożyczek, tj. z tytułu ich otrzymania Spółka A powinna rozpoznawać podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym przychody z nieodpłatnych świadczeń (zob. art. 12 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.p.). Wartość tych przychodów Spółka A powinna przyjmować w oszacowanej wysokości równej odsetkom, które musiałaby zapłacić, gdyby zaciągnęła pożyczki na zasadach rynkowych (zob. przykładowo wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 20 maja 2010 r. – sygn. I SA/Łd 323/10 czy interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 7 lutego 2014 r. – sygn. ILPB4/423-445/13-2/ŁM).
3.2 Otrzymane kwoty jako darowizny
Gdyby otrzymane kwoty zostały otrzymane w ramach darowizny, skutki podatkowe wystąpiłyby tylko w podatku dochodowym od osób prawnych. W takim przypadku kwoty te – jako otrzymane pieniądze – stanowiłby podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym przychody spółki A (na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p.).
Tomasz Krywan
doradca podatkowy