1. Stan faktyczny
Jestem etatowym pracownikiem polskiej firmy, która jest spółką-córką amerykańskiej firmy notowanej na giełdzie NASDAQ. 15 marca 2018 r. w ramach nagrody obiecano mi nieodpłatne przyznanie akcji (tzw. „restricted stock units”) tejże amerykańskiej firmy-matki. Akcje będą mi przekazane w 4 równych transzach przez kolejne 4 lata, 15 marca każdego roku (tzw. „vesting”) – pod warunkiem, że danego dnia nadal będę zatrudniony w firmie. 15 marca 2019 zostanie mi przekazana pierwsza taka transza akcji, o wartości obecnie około 4.000 USD. Mój pracodawca stoi na stanowisku, że przekazane akcje nie stanowią przychodu wynikającego ze stosunku pracy, i w związku z tym nie opodatkuje ich w żaden sposób oraz nie wykaże na pasku płacowym ani w rocznym zeznaniu PIT-11. Pracodawca poinformował mnie, że to na mnie spoczywa obowiązek rozliczenia z Urzędem Skarbowym. Czy i w jaki sposób powinienem poinformować Urząd Skarbowy o uzyskanych w ten sposób zagranicznych akcjach pracowniczych, oraz jaki powinienem zapłacić podatek? W przypadku sprzedaży przeze mnie takich akcji, w jaki sposób wykazać ten fakt oraz jaki zapłacić podatek?
2. Podstawa prawna:
- art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a, art. 24 ust. 11, art. 30b oraz art. 45 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r., poz. 1509 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.f.
3. Ocena prawna (aktualna na dzień 15 października 2018 r.):
Do końca 2017 r. sądy administracyjne jednolicie orzekały, że w związku z nieodpłatnym otrzymywaniem papierów wartościowych w ramach programów motywacyjnych nie dochodzi do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Tytułem przykładu wskazać można wyroki NSA z dnia 27 kwietnia 2011 r. (sygn. II FSK 2176/09), z dnia 20 maja 2011 r. (sygn. II FSK 31/10), z dnia 5 października 2011 r. (sygn. II FSK 517/10), z dnia 21 lutego 2012 r. (sygn. II FSK 1268/11) z dnia 11 grudnia 2013 r. (sygn. II FSK 111/12) czy z dnia 17 listopada 2016 r. (sygn. II FSK 2587/14). Jest tak, gdyż – jak czytamy w przedostatnim ze wskazanych wyroków – „uznanie (…), że przychód powstaje już w momencie objęcia akcji jako równowartość ceny rynkowej nabytych nieodpłatnie papierów wartościowych prowadziłoby do podwójnego opodatkowania części dochodu. Po raz pierwszy doszłoby do opodatkowania przychodu (z nieodpłatnego świadczenia) w momencie nabycia akcji, a drugi raz w momencie ich zbycia”.
Z początkiem 2018 r. dodane zostały przepisy stanowiące o powyższym wprost. Z nowego brzmienia art. 24 ust. 11 u.p.d.o.f. wynika bowiem, że jeżeli w wyniku realizacji programu motywacyjnego podatnik faktycznie obejmuje lub nabywa akcje tej spółki lub akcje spółki w stosunku do niej dominującej, przychód z tego tytułu powstaje w momencie odpłatnego zbycia tych akcji.
Powoduje to, że w przedstawionej sytuacji z tytułu nieodpłatnego otrzymania akcji, o których mowa, nie uzyska Pan przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a tym samym nie będzie Pan zobowiązany do zapłaty z tego tytułu podatku dochodowego. W związku z otrzymaniem tych akcji nie ciąży również na Panu obowiązek informowania o tym urzędu skarbowego (nie ma bowiem przepisu nakładającego taki obowiązek).
Podatek dochodowy będzie Pan obowiązany dopiero w związku z odpłatnym zbyciem (w szczególności) sprzedażą przedmiotowych akcji. Uzyska Pan bowiem wówczas przychód z kapitałów pieniężnych (zob. art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a u.p.d.o.f.) będący jednocześnie – ze względu na brak wydatków na nabycie lub objęcie przedmiotowych akcji (a więc kosztów uzyskania przychodów określonych na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38 u.p.d.o.f. – dochodem z odpłatnego zbycia akcji (zob. art. 30b ust. 2 pkt 1 u.p.d.o.f.). Dochód ten będzie Pan obowiązany opodatkować według stawki 19% (zob. art. 30b ust. 1 u.p.d.o.f.) w ramach składanego po zakończeniu roku odpłatnego zbycia akcji zeznania PIT-38. Termin złożenia tego zeznania oraz zapłaty wynikającego z niego podatku upływa z końcem kwietnia roku następnego po roku, którego zeznanie PIT-38 dotyczy (zob. art. 45 ust. 1a pkt 1 w zw. z art. 45 ust. 1 w zw. z art. 45 ust. 4 pkt 1 u.p.d.o.f.).
Tomasz Krywan
doradca podatkowy online