1. Stan faktyczny
Prowadzę firmę w Polsce , kupuję doładowania do telefonów od Polskiej firmy z VAT 23% (kupuję, czyli drukuję je na terminalu na paragonie) i sprzedaję te karty spółce LLC zarejestrowanej w USA przepisując 14 cyfrowy kod do komputera (wysyłając go elektronicznie na adres email spółki LLC). Paragony zostają u mnie, ale można powiedzieć, że wysyłając kod są one już nieważne. Pieniądze przekazywane są na rachunek bankowy w PLN. Czy sprzedając towar w sposób opisany powyżej mogę zastosować stawkę VAT 0%? I czy 23% VAT zostanie mi zwrócone przez Urząd Skarbowy? Co się dzieje w takim samym przypadku, jeżeli jestem właścicielem firmy w Polsce i jednocześnie posiadam spółkę LLC w USA? Czy zasady opodatkowania są takie same jak dla obcej firmy czy inne? Czy doładowanie do telefonu jest towarem czy usługą?
2. Podstawa prawna
- art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 28b, art. 32, art. 86 ust. 1, art. 86 ust. 8 pkt 1 oraz art. 87 ust. 1, 2 i 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) – dalej u.p.t.u.
- art. 10 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE L 77/1 z 23 marca 2011 r. z późn. zm.) – dalej rozporządzenia 282/2011.
3. Ocena prawna (aktualna na dzień 26 listopada 2015 r.):
W pierwszej kolejności wyjaśnić pragnę, że z punktu widzenia VAT sprzedaż doładowań do telefonów stanowi zawsze świadczenie usług, tj. sprzedaż praw do korzystania z usług telekomunikacyjnych (zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 31 stycznia 2014 r. – IPPP1/443-1261/13-2/IGo). Sprzedaż taka nie stanowi nigdy dostaw towarów, gdyż doładowania nie stanowią towarów. Dotyczy to również sytuacji, gdy nośnikiem doładowania jest paragon czy innego rodzaju rzecz.
Jednocześnie pragnę wyjaśnić, że opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce podlega, między innymi, odpłatne świadczenie usług na terytorium Polski (zob. art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054 z późn. zm. – dalej u.p.t.u.). A contrario – nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce odpłatne świadczenie usług poza terytorium Polski. O tym czy świadczenie usług ma miejsce na terytorium kraju decydują przepisy o miejscu świadczenia usług, tj. przepisy art. 28a-28o u.p.t.u. oraz § 3-4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2013 r. w sprawie miejsca świadczenia usług oraz zwrotu kwoty podatku naliczonego jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów lub usług (Dz. U. poz. 1656).
Przepisy te nie przewidują szczególnego sposobu ustalania miejsca świadczenia usług sprzedaży doładowań świadczonych na rzecz podatników (w uproszczeniu – firm), w tym spółek. W konsekwencji miejsce świadczenia takich usług ustala się na zasadach ogólnych określonych przepisami art. 28b u.p.t.u., a więc najczęściej ich miejscem świadczenia jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej (zob. art. 28b ust. 1 u.p.t.u.).
Pojęcie siedziby działalności gospodarczej definiują przepisy art. 10 rozporządzenia 282/2011. Z przepisów tych wynika, że miejscem tym jest miejsce, w którym wykonywane są funkcje naczelnego zarządu przedsiębiorstwa, przy czym:
- w celu ustalenia tego miejsca uwzględnia się miejsce, w którym zapadają istotne decyzje dotyczące ogólnego zarządzania przedsiębiorstwem, adres zarejestrowanej siedziby przedsiębiorstwa, i miejsce posiedzeń zarządu przedsiębiorstwa,
- w przypadku gdy te kryteria nie pozwalają z całkowitą pewnością określić miejsca siedziby działalności gospodarczej podatnika, decydującym kryterium jest miejsce, w którym zapadają istotne decyzje dotyczące ogólnego zarządzania przedsiębiorstwem,
- sam adres pocztowy nie może być uznany za miejsce siedziby działalności gospodarczej podatnika.
W świetle powyższego najprawdopodobniej miejsce siedziby działalności gospodarczej spółki LLC, o której mowa, znajduje się na terytorium Polski, gdyż to właśnie na terytorium Polski wykonywane są (przez Pana) funkcje naczelnego zarządu przedsiębiorstwa prowadzonego przez tę spółkę. Oznaczałoby to, że miejsce świadczenia usług sprzedaży doładowań znajduje się w przedstawionej sytuacji na terytorium Polski, a w konsekwencji są one opodatkowane podatkiem VAT według stawki podstawowej 23%.
Inaczej by się rzecz miała, gdyby siedziba działalności gospodarczej (we wskazanym powyżej rozumieniu) znajdowała się jednak na terytorium Stanów Zjednoczonych (czyli w państwie rejestracji tej spółki). Oznaczałoby to, że miejsce świadczenia usług sprzedaży doładowań znajduje się poza terytorium Polski, a więc świadczenie tych usług nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce (nie oznacza to opodatkowania stawką 0%, gdyż stawką 0% mogą być opodatkowane wyłącznie czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce; niepodleganie opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce oznacza brak stawki podatku VAT dla danej czynności) i podatek VAT z tytułu ich świadczenia nie występuje.
Wskazać jednocześnie należy, że – przynajmniej teoretycznie – w przypadku obu wskazanych scenariuszy przysługuje Panu prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabywanie odsprzedawanych doładować (prawo do odliczenia przysługuje bowiem nie tylko przy nabywaniu towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności opodatkowanych, ale również w przypadku większości towarów i usług wykorzystywanych do dokonywania dostaw towarów i świadczenia usług, których miejsce świadczenia znajduje się poza terytorium kraju – zob. art. 86 ust. 1 oraz art. 86 ust. 8 pkt 1 u.p.t.u.), jak również wykazywanie nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do zwrotu (z zastrzeżeniem, że jeżeli nie występuje u Pana opodatkowana sprzedaż krajowa warunkiem uzyskania zwrotu byłby wniosek, o którym mowa w art. 87 ust. 5 ustawy o VAT).
Na zakończenie pragnę wyjaśnić, że z punktu widzenia VAT transakcje dokonywane między Panem a spółką LLC są transakcjami dokonywanymi między odrębnymi podatnikami. Ze względu jednak na istniejące powiązania należy liczyć się z ewentualnością szacowania przez organy podatkowe podstaw opodatkowania transakcji dokonywanych między Panem a spółką (zob. art. 32 u.p.t.u.). Ryzyko to wchodzi w grę w przypadkach, gdy stosowane wynagrodzenie odbiegają od wartości rynkowej (w szczególności są od wartości rynkowej niższe).
Tomasz Krywan
doradca podatkowy