- Stan faktyczny
Prowadzę działalność gospodarczą – gabinet lekarski. Planuję inwestycję w postaci zakupu mieszkania. Czy możliwe jest zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów rat kredytu? Jak to rozwiązać prawnie? Jak sprawa wygląda przy zakupie samochodu na firmę – czy raty kredytu też można odliczyć od kosztów?
- Podstawa prawna
- art. 22a ust. 1, art. 22g ust. 1 pkt 1, art. 22g ust. 3, art. 23 ust. 1 pkt 1 lit. b oraz art. 23 ust. 1 pkt 8 i 32 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.f.
- Ocena prawna (na dzień 30 czerwca 2016 r.)
Jak stanowi art. 23 ust. 1 pkt 8 lit. a u.p.d.o.f., nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów). W świetle tego przepisu wykluczone jest zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów części kapitałowych rat kredytowych. Do kosztów uzyskania przychodów mogą być natomiast, co do zasady, zaliczane części odsetkowe rat kredytowych, o ile – jak wynika z art. 23 ust. 1 pkt 32 u.p.d.o.f. – odsetki te zostały zapłacone (wyjątek stanowią odsetki naliczone do dnia przekazania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych do używania; powiększają one bowiem ich wartość początkową, a w konsekwencji nie stanowią kosztów uzyskania przychodów bezpośrednio, lecz poprzez odpisy amortyzacyjne dokonywane od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych – zob. art. 22g ust. 1 pkt 1, art. 22g ust. 3 oraz art. 23 ust. 1 pkt 1 lit. b u.p.d.o.f.).
A zatem w przedstawionej sytuacji w grę wchodzi jedynie bezpośrednie zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów zapłaconych:
- odsetek zawartych w ratach kredytu na zakup mieszkania, oraz
- odsetek zawartych w ratach kredytu na samochód.
Należy jednak zauważyć, że skoro mieszkanie zostanie nabyte jako inwestycja, nie będzie ono – jak zakładam – wykorzystywane dla celów prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej. Odsetki od kredytu zaciągniętego na zakup tego mieszkania nie będą w tej sytuacji mogły być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów z prowadzonej przez Pana pozarolniczej działalności gospodarczej. Odsetki te będą dopiero stanowiły koszt uzyskania przychodu z tytułu ewentualnego odpłatnego zbycia tego mieszkania (tj. przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a u.p.d.o.f.; przychód ten powstanie, jeżeli mieszkanie zostanie przez Pana sprzedane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku jego nabycia). A zatem w dacie uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia przedmiotowego mieszkania do kosztów uzyskania tego przychodu będzie Pan mógł zaliczyć zarówno cenę nabycia tego mieszkania (a więc pośrednio również części rat kapitałowych rat kredytu zaciągniętego na jego zakup), jak i części odsetkowe rat kredytu zaciągniętego na jego zakup.
Inaczej ma się rzecz, jeżeli chodzi o odsetki od kredytu na nabycie samochodu, który wykorzystywany będzie do prowadzenia przez Pana działalności gospodarczej. Odsetki takie (z zastrzeżeniem odsetek naliczonych do dnia przekazania do używania samochodu jako środka trwałego) będą mogły być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów z prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej.
Wyjaśnić jednocześnie pragnę, że brak możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów kosztów części kapitałowych rat kredytowych związany jest z tym, że do kosztów uzyskania przychodów zaliczane mogą być odpisy amortyzacyjne oraz wydatki na nabycie towarów i usług niebędących środkami trwałymi ani wartościami niematerialnymi i prawnymi. Umożliwienie zaliczania do kosztów uzyskania przychodów części kapitałowych rat kredytowych oznaczałoby de facto umożliwienie dwukrotnego zaliczania do kosztów uzyskania przychodów tych samych kwot.
A zatem – zakładając, że samochód, o których mowa, wykorzystywany ma być przez Pana do prowadzenia działalności gospodarczej przez ponad rok (a więc będzie miał cechy środka trwałego – zob. art. 22a ust. 1 u.p.d.o.f.) – do kosztów uzyskania przychodów będzie Pan mógł zaliczać:
- odpisy amortyzacyjne od samochodu jako środka trwałego; wartość początkowa samochodu jako środka trwałego (a więc podstawa naliczania odpisów amortyzacyjnych) uwzględniać będzie w szczególności cenę jego nabycia, a więc pośrednio również części kapitałowe rat kredytów zaciągniętego na jego nabycie,
- zapłacone odsetki zawarte w ratach kredytów zaciągniętego na jego nabycie.
Tomasz Krywan, doradca podatkowy