1. Stan faktyczny
Staram się wypełnić PIT za 2014 r. i mam z tym pewien problem. W roku 2014 uzyskałem dochód z kilku źródeł. Od polskich pracodawców dostałem PIT’y i one nie stanowią problemu, jednak pracowałem także dla zagranicznych podpisując umowę o dzieło z przeniesieniem praw autorskich. Jestem programistą pracującym zdalnie z Polski. Nie odprowadzałem zaliczek na podatek w trakcie roku, nie czynili tego również moi pracodawcy w swoich krajach (US, Niemcy). Gdy wypełniałem PIT w aplikacji e-pity wyliczyło mi, że mam do zapłaty 769 zł i ta liczba jest zbyt niska, by była prawdziwa. Czy mógłby mi Pan pomóc z wypełnieniem tego dokumentu?
2. Podstawa prawna
- art. 3 ust. 1, art. 22 ust. 9 pkt 3 i 4 u.p.d.o.f., art. 27 ust. 9, art. 44 ust. 1a pkt 3 oraz art. 44 ust. 3a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.
3. Ocena prawna (aktualna na dzień 22 kwietnia 2015 r.):
W pierwszej kolejności należy wskazać, że osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (zob. art. 3 ust. 1 u.p.d.o.f.). Jest to tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy. Pańskie miejsce zamieszkania znajduje się na terytorium Polski, a więc w Polsce podlegają opodatkowaniu wszystkie osiągane przez Pana dochody (przychody), w tym przychody z umów o dzieło zawieranych z zagranicznymi podmiotami.
Wskazać przy tym należy, że zawierane przez Polskę umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania przewidują dwie metody unikania podwójnego opodatkowania.
Pierwszą z nich jest tzw. metoda wyłączenia z progresją. W przypadku tej metody dochód zagraniczny jest w Polsce zwolniony od podatku dochodowego, lecz jest uwzględniany przy określaniu stawki podatku (18% lub 32%) stosowanej do dochodów, które zwolnione od podatku nie są (zwłaszcza do dochodów krajowych).
Drugą z metod unikania podwójnego opodatkowania jest metoda proporcjonalnego odliczenia. W przypadku tej metody dochód zagraniczny nie jest w Polsce zwolniony od podatku dochodowego, lecz w zamian podatnik ma możliwość odliczenia w Polsce podatku zapłaconego za granicą (z zastrzeżeniem, że odliczenie to nie może przekroczyć tej części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w państwie obcym).
Ta druga metoda unikania podwójnego opodatkowania jest niejako domyślną metodą unikania podwójnego opodatkowania. Obowiązuje ona bowiem nie tylko w przypadkach, gdy tak stanowią zawarte przez Polskę metody unikania podwójnego opodatkowania, ale również gdy umowy te nie przewidują stosowania metody wyłączenia z progresją lub z państwem, w którym dochody są osiągane, Polska nie ma zawartej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (zob. art. 27 ust. 9 u.p.d.o.f.).
Mając to na uwadze wskazać pragnę, że umowa w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawarta między Polską a Stanami Zjednoczonymi przewiduje jako metodę unikania podwójnego opodatkowania metodę proporcjonalnego odliczenia (zob. art. 20(1) Umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisanej w Waszyngtonie dnia 8 października 1974 r. – Dz. U. z 1976 r., Nr 31, poz. 178).
Metodę wyłączenia z progresją jako podstawową przewiduje umowa w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawarta między Polską a Niemcami (zob. art. 20(2)a Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisana w Berlinie dnia 14 maja 2003 r. – Dz. U. z 2005 r., Nr 12, poz. 90), lecz metoda ta ma zastosowanie tylko, jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej osiąga dochód lub posiada majątek, który zgodnie z postanowieniami tej umowy może być opodatkowany w Niemczech. W świetle zaś art. 14(1) tej umowy dochody z wykonywania wolnego zawodu albo z innej działalności o samodzielnym charakterze (do których należy zaliczyć osiągane przez Pana dochody, o których mowa) osiągane w Niemczech przez osoby mające miejsce zamieszkania w Polsce podlegają opodatkowaniu tylko w Polsce (z nieistotnym w Pańskiej sytuacji zastrzeżeniem osób, które dysponują w Niemczech stałą placówką w celu wykonywania swej działalności).
Powyższe powoduje, że w stosunku do osiągniętych przez Pana od pracodawców ze Stanów Zjednoczonych oraz Niemiec dochodów ma zastosowanie metoda proporcjonalnego odliczenia (przy czym ze względu na fakt, iż pracodawcy ci nie pobierali podatku zastosowanie tej metody nie pozwoli Panu na odliczenie zagranicznych kwot podatku). Tymczasem – jak wynika z przesłanego przez Pana formularza PIT – dochody te wykazał Pan w poz. 174 zeznania PIT-36, czyli w miejscu, gdzie wykazuje się dochodu, w stosunku do których zastosowanie ma metoda wyłączenia z progresją. Jest to oczywiście błąd.
W celu prawidłowego wypełnienia zeznania PIT-36 powinien Pan – oprócz wykazania dochodów, o których mowa w załączanych do tego zeznania informacjach PIT-ZG – dochody zagraniczne, o których mowa, wykazać także w części D. tego zeznania, a więc zsumować je z dochodami „krajowymi”. Przyjmując dochód krajowy w kwocie 18.770,60 zł oraz dochód zagraniczny w kwocie 63.377 zł łączny dochód osiągnięty przez Pana w 2014 wyniesie 82.147,60 zł. Podatek dochodowy od tej kwoty to 14.231 zł, co po odliczeniu zaliczek pobranych przez płatników (2.482 zł) da kwotę do zapłaty w wysokości 11.749 zł.
Na zakończenie zwrócić pragnę uwagę na trzy kwestie.
Po pierwsze w części D. zeznania PIT-36 powinien Pan wykazać nie tylko zagraniczne dochody, o których mowa, ale również przychody oraz koszty uzyskania przychodów, które dochody te wygenerowały. Nie wystarczy samo tylko wykazanie dochodów.
Po drugie przypomnieć pragnę, że przysługuje Panu prawo do pomniejszenia przychodów zagranicznych, o których mowa, o zryczałtowane koszty uzyskania przychodów (w wysokości 20%, a najprawdopodobniej – zważywszy, że chodzi o przychodów z umów o dzieło z przeniesieniem praw autorskich – nawet 50% – zob. art. 22 ust. 9 pkt 3 i 4 u.p.d.o.f.). Jeżeli we wskazanej w opracowywanym zeznaniu kwocie dochodu (63.377 zł) nie uwzględnił Pan takich kosztów, dochód osiągnięty za granicą będzie znacznie niższy (o 20% albo 50%), a w konsekwencji znacznie niższy będą podatek oraz kwota do zapłaty.
Po trzecie wskazać pragnę, że w trakcie 2014 r. ciążył na Panu obowiązek samodzielnego wpłacania zaliczek na podatek (na podstawie art. 44 ust. 1a pkt 3 u.p.d.o.f.). Termin wpłacania tych zaliczek upływał 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu uzyskania tych dochodów, a w przypadku dochodów uzyskanych w grudniu – upłynie w terminie złożenia zeznania podatkowego (zob. art. 44 ust. 3a u.p.d.o.f.), czyli w dniu 30 kwietnia 2014 r. Nie wpłacając w trakcie 2014 r. zaliczek na podatek naruszał Pan ten obowiązek, a w konsekwencji musi się Pan liczyć z ryzykiem zażądania przez organy podatkowe zapłaty odsetek za zwłokę (od niewpłaconych w terminie zaliczek na podatek).
Tomasz Krywan
doradca podatkowy