1. Stan faktyczny
- Firma czeska ma NIP EU chce kupić towar (A) w Polskiej firmie ze stawką VAT 0%. W związku z tym wypisuje oświadczenie, że towar własnym samochodem wywozi do siebie do Czech. Czy możemy wystawić fakturę z 0 % VAT?
- Firma czeska ma NIP EU chce kupić towar (A) w Polskiej firmie ze stawką VAT 0%. W związku z tym wypisuje oświadczenie, że towar własnym samochodem wywozi do siebie do Czech, lecz firma czeska nabyty towar sprzedaje (po 2 lub 5 dniach czy po miesiącu) bez naszej wiedzy z powrotem do Polski. Jaką stawką VAT mamy my i firma czeska zastosować?
2. Podstawa prawna
- art. 2 pkt 24, art. 5 ust. 1 pkt 5, art. 11 ust. 1, art. 13, art. 17 ust. 1 pkt 5, art. 24 oraz art. 42 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) – dalej u.p.t.u.
3.Ocena prawna (aktualna na dzień 26 kwietnia 2016 r.):
3.1Ramy prawne
Jedną z czynności podlegających w Polsce opodatkowaniu podatkiem VAT jest wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (zob. art. 5 ust. 1 pkt 5 u.p.t.u.). Wewnątrzwspólnotowe dostawy towarów są, co do zasady, opodatkowane podatkiem VAT według stawki 0% (zob. art. 42 ust. 1 u.p.t.u.).
Przez wewnątrzwspólnotową dostawę towarów rozumie się wywóz towarów z terytorium kraju w wykonaniu dostawy towarów na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju (zob. art. 13 ust. 1 u.p.t.u.). Aby doszło do wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, spełnione muszą być, co do zasady, dodatkowe warunki, a mianowicie:
- dokonującym dostawy jest podatnik, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 u.p.t.u. (zob. art. 13 ust. 6 u.p.t.u.), oraz
- nabywcą towarów musi takim podatnikiem) zidentyfikowany na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych (a więc zarejestrowany jako podatnik VAT UE) na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju (zob. art. 13 ust. 2 pkt 1 i 2 u.p.t.u.); od zasady tej istnieją dwa nieistotne w omawianej sytuacji wyjątki (wynikające z przepisów art. 13 ust. 2 pkt 3 i 4 u.p.t.u.).
Także stosowanie stawki 0% do wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów jest możliwe pod pewnymi warunkami. Z art. 42 ust. 1 u.p.t.u. wynika bowiem, że wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów podlega opodatkowaniu według stawki podatku 0%, pod warunkiem że:
- podatnik dokonał dostawy na rzecz nabywcy posiadającego właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, nadany przez państwo członkowskie właściwe dla nabywcy, zawierający dwuliterowy kod stosowany dla podatku od wartości dodanej;
- podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, posiada w swojej dokumentacji dowody, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju;
- podatnik składając deklarację podatkową, w której wykazuje tę dostawę towarów, jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE.
Jak jednocześnie stanowi art. 42 ust. 4 u.p.t.u., w przypadku wywozu towarów będących przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów bezpośrednio przez podatnika dokonującego takiej dostawy lub przez ich nabywcę, przy użyciu własnego środka transportu podatnika lub nabywcy, podatnik oprócz dokumentu, o którym mowa w art. 42 ust. 3 pkt 3 u.p.t.u. (tj. specyfikacji poszczególnych sztuk ładunku), powinien posiadać dokument zawierający co najmniej:
- imię i nazwisko lub nazwę oraz adres siedziby działalności gospodarczej lub miejsca zamieszkania podatnika dokonującego wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz nabywcy tych towarów;
- adres, pod który są przewożone towary, w przypadku gdy jest inny niż adres siedziby działalności gospodarczej lub miejsca zamieszkania nabywcy;
- określenie towarów i ich ilości;
- potwierdzenie przyjęcia towarów przez nabywcę do miejsca, o którym mowa w pkt 1 lub 2, znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;
- rodzaj oraz numer rejestracyjny środka transportu, którym są wywożone towary, lub numer lotu – w przypadku gdy towary przewożone są środkami transportu lotniczego.
Ad. 1 Jak widać, samo tylko oświadczenie, że firma czeska wywozi towar własnym samochodem nie jest wystarczające do zastosowania stawki 0% do wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Konieczne jest, co do zasady, sporządzenie wskazanego powyżej dokumentu zawierającego, między innymi, potwierdzenie przyjęcia towarów przez firmę czeską do miejsca znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju (np. na terytorium Czech).
Jeżeli zatem nie będziecie Państwo posiadać dokumentu, o którym mowa (lecz jedynie oświadczenie czeskiej firmy o wywozie), nie będziecie uprawnieni do opodatkowania dokonanej wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów stawką 0% (chyba że uzyskacie Państwo inne dokumenty potwierdzające dokonanie dostawy wewnątrzwspólnotowej, czyli tzw. dokumenty pomocnicze – zob. art. 42 ust. 11 u.p.t.u.). Dokonana dla czeskiej firmy dostawa jest zatem w takim przypadku opodatkowana stawką krajową (najprawdopodobniej 23%), a więc nie będziecie Państwo uprawnieni do wystawienia faktury ze stawką 0%.
Jeżeli natomiast będziecie Państwo posiadać wskazany dokument (oraz specyfikacje poszczególnych sztuk ładunku), spełniony zostaną wszystkie warunki zastosowania stawki 0% do wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. W takim zatem przypadku będziecie Państwo uprawnieni do wystawienia faktury ze stawką 0%.
Ad. 2 Jak zostało wskazane powyżej, posiadanie samego tylko oświadczenia czeskiej firmy o wywozie towaru własnym samochodem do Czech nie uprawnia Państwa do zastosowania stawki 0%. Również do zastosowania stawki 0% nie uprawnia Państwa otrzymanie nierzetelnego dokumentu, o którym mowa w art. 42 ust. 4 u.p.t.u. (zob. przykładowo wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 17 czerwca 2015 r. – sygn. I SA/Gd 606/15), np. wskazującego przewiezienie towarów do Czech w sytuacji, gdy towary te w istocie nie opuściły Polski.
Jeżeli zatem firma czeska faktycznie nie wywozi towaru z Polski, dostawa dokonana dla tej firmy jest opodatkowana podatkiem VAT według stawki krajowej (zapewne 23%), a więc nie może zostać udokumentowana fakturą ze stawką 0%. W przypadku takim również dostawa dokonana przez czeską firmę w Polsce jest opodatkowana w Polsce według stawki krajowej (zapewne 23%), z zastrzeżeniem, że podatnikiem z tytułu tej dostawy niekoniecznie będzie czeska firma. Możliwy jest scenariusz, że podatnikiem tym będzie nabywca towaru (na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 5 u.p.t.u.).
Od powyższego odróżnić należy sytuację, gry towar nabyty przez czeską firmę jest faktycznie przemieszczany do Czech (do miejsca przeznaczenia wskazanego w dokumencie, o którym mowa w art. 42 ust. 4 u.p.t.u.), a następnie jest sprzedawany do Polski lub przemieszczany z powrotem do Polski celem późniejszej sprzedaży. W takim przypadku – o ile będziecie Państwo posiadać specyfikację poszczególnych sztuk ładunku oraz dokument, o którym mowa w art. 42 ust. 4 u.p.t.u. – będziecie Państwo uprawnieni do zastosowania stawki 0%, a więc wystawienia faktury z tą właśnie stawką. W przypadku takim z punktu widzenia polskich przepisów w czeskiej firmie będzie mogło dojść do:
- dostawy towarów poza terytorium kraju (a więc dostawy towarów niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce),
- wewnątrzwspólnotowego nabycia na skutek przemieszczenia towarów do Polski (na podstawie art. 11 ust. 1 u.p.t.u.),
- sprzedaży wysyłkowej towarów na terytorium kraju (zob. art. 2 pkt 24 oraz art. 24 u.p.t.u.).
Tomasz Krywan
doradca podatkowy