1. Stan faktyczny
Moje pierwsze pytanie dotyczy nowelizacji ustawy o VAT, rozszerzenia katalogu czynności rozliczanych w ramach tzw. odwrotnego obciążenia. Nasza firma świadczy usługi konserwacyjno-malarskie oraz usługi metalizacji (natryskiwanie powłok metalicznych na gorąco metodą łukową) (główne PKD 33.15.Z). Wykonujemy metalizację dla dwóch kontrahentów, na nowo budowanych jednostkach pływających (projekty stoczniowe typu off-shore). W obu przypadkach kontrahenci budują nowe jednostki dla armatorów zagranicznych.
Przypadek I. Kontrahent dokonuje zakupu materiałów niezbędnych do wykonania metalizy (drut cynkowy) oraz przekazuje go nam jak materiał powierzony w celu wykonania metalizy.
Przypadek II. Nasza firma dokonuje zakupu materiałów niezbędnych do wykonania metalizy (drut cynkowy) oraz wykonuje usługę metalizy.
Czy nasza firma jest zobowiązana do wystawienia swoim kontrahentom faktury VAT z odwrotnym obciążeniem?
Drugie pytanie dotyczy limitu płatności gotówkowych. Czy kwota 15 tys. złotych odnosi się do jednorazowej transakcji gotówkowej z jednym kontrahentem, czy do wielokrotności różnych transakcji w danym miesiącu z tym kontrahentem.
2. Podstawa prawna
- art. 17 ust. 1 pkt 8 w zw. z załącznikiem nr 14 oraz art. 17 ust. 1h ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r., poz. 710 z późn. zm.) – dalej u.p.t.u.,
- art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r., poz. 1829 z późn. zm.) – dalej u.s.d.g.
3. Ocena prawna (aktualna na dzień 24 stycznia 2017 r.)
Odpowiedź na pytanie nr 1:
Od 1 stycznia 2017 r. na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r., poz. 710 z późn. zm.) – dalej u.p.t.u., mechanizmem odwrotnego obciążenia objęte jest świadczenie usług wymienionych w poz. 2-48 dodanego z początkiem 2017 r. załącznika nr 14 do u.p.t.u., tj. usług stanowiących roboty budowlane w rozumieniu stosowanego dla celów podatkowych PKWiU z 2008 r. Nie dotyczy to jednak wszystkich usług stanowiących roboty budowlane, lecz tylko usług świadczonych przez usługodawcę jako podwykonawcę (zob. dodany z dniem 1 stycznia 2017 r. art. 17 ust. 1h u.p.t.u.). W konsekwencji mechanizmem tym objęte są usługi stanowiące takie roboty budowlane, w których przypadku spełnione są łącznie trzy warunki:
- są świadczone przez podatnika, który nie korzysta ze zwolnienia podmiotowego,
- nabywcą usługi jest podatnik zarejestrowany jako czynny podatnik VAT,
- usługodawca świadczy usługę jako podwykonawca.
Podkreślić należy, że mechanizm odwrotnego obciążenia na wskazanej podstawie mieć może zastosowanie wyłącznie do usług stanowiących roboty budowlane w rozumieniu stosowanego dla celów podatkowych PKWiU z 2008 r., tj. klasyfikowanych w grupowaniach 41-43 PKWiU z 2008 r. Jest to o tyle istotne, że świadczone przez Pańską firmę usługi klasyfikowane są w grupowaniu PKWiU z 2008 r. 33.15.10.0 obejmującym usługi naprawy i konserwacji statków, łodzi i pozostałych konstrukcji pływających (co sugeruje wskazany symbol PKD) lub w grupowaniu PKWiU z 2008 r. 30.11.99.0 obejmującym usługi podwykonawców związane z produkcją statków i konstrukcji pływających (co wskazuje wskazany w treści pytania charakter usług). Niezależnie od sposobu kwalifikacji, usługi te nie należą do usług objętych – w zakresie określonym wskazanymi przepisami – mechanizmem odwrotnego obciążenia. A zatem mechanizm ten w obu wskazanych w treści pierwszego przypadkach nie ma zastosowania.
Odpowiedź na pytanie nr 2:
Z początkiem 2017 r. nastąpiło obniżenie limitu, o którym mowa w art. 22 ust. 1 u.s.d.g., do 15.000 zł. Spowodowało to, że obecnie znacznie częściej niż do końca 2016 r. przedsiębiorcy są obowiązani do dokonywania i przyjmowania płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą za pośrednictwem rachunku płatniczego. Obowiązek taki obecnie istnieje, jeżeli:
- stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
- jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 zł, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.
Z przytoczonego przepisu wprost wynika, że limit 15.000 zł dotyczy jednorazowej wartości transakcji (bez względu na liczbę wynikających z niej płatności), a nie wielokrotności transakcji dokonywanych w danym miesiącu czy innym okresie. A zatem w przypadku dokonywania dwóch lub więcej transakcji z kontrahentem w danym miesiącu, limit 15.000 zł dotyczy każdej transakcji z osobna.
Podsumowanie:
Reasumując:
- w obu wskazanych w treści pytania przypadkach mechanizm odwróconego obciążenia nie ma zastosowania, a więc Pańska firma powinna rozliczać podatek VAT na dotychczasowych zasadach,
- limit w wysokości 15.000 zł dotyczy poszczególnych transakcji, a nie wielokrotności transakcji dokonywanych z danym kontrahentem w miesiącu lub innym okresie.
Tomasz Krywan
doradca podatkowy