Czy wybór zwolnienia podmiotowego bez dokonania zawiadomienia może być skuteczny?

Przepisy zwalniają od podatku VAT sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł – zob. art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, jak również sprzedaż dokonywaną przez podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekracza, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, 200 000 zł (zob. art. 113 ust. 9 ustawy o VAT). Jest to tzw. zwolnienie podmiotowe. Podatnicy korzystający z tego zwolnienia nie naliczają podatku VAT należnego oraz zwolnieni są z większości obowiązków w zakresie VAT, np. nie muszą rejestrować się jako podatnicy VAT (zob. art. 96 ust. 3 ustawy o VAT).

Wybór zwolnienia podmiotowego po utracie prawa do zwolnienia lub rezygnacji z niego

Na podstawie art. 113 ust. 11 u.p.t.u., podatnik, który utracił prawo do tzw. zwolnienia podmiotowego (tj. zwolnienia obejmującego sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł) lub zrezygnował z tego zwolnienia, może, nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia określonego w art. 113 ust. 1 u.p.t.u. Wybór taki dokonany może być od początku dowolnego miesiąca (kwestia ta przez dłuższy czas budziła wątpliwości, jednak potwierdził to Minister Finansów w interpretacji ogólnej z 24 kwietnia 2015 r. – PT3.8101.4.2015.LBE.72).

Termin zawiadomienia o wyborze zwolnienia podmiotowego

Z przepisów nie wynika przy tym termin zawiadomienia o dokonanym wyborze. Wskazane jest co prawda, aby zawiadomienie takie (w drodze aktualizacji zgłoszenia VAT-R) zostało dokonane w wynikającym z art. 96 ust. 12 u.p.t.u. terminie 7 dni, licząc od dnia rozpoczęcia korzystania ze zwolnienia podmiotowego, jednak nie jest to bezwzględnie konieczne.

Dokonanie wyboru zwolnienia podmiotowego bez dokonania zawiadomienia

Przyjmuje się, że podatnik zachowujący się jak podatnik korzystający ze zwolnienia podmiotowego korzysta z tego zwolnienia nawet, jeżeli przedmiotowego zawiadomienia we wskazanym terminie nie dokonał. Co istotne – potwierdzają to w udzielanych wyjaśnieniach organy podatkowe. Tytułem przykładu wskazać pragnę interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 15 czerwca 2023 r. (0112-KDIL1-1.4012.133.2023.2.HW) oraz z dnia 6 lipca 2023 r. (0114-KDIP1-3.4012.364.2023.1.JG). W interpretacjach tych przeczytać można, że „przepis art. 113 ust. 11 ustawy nie uzależnia prawa do wyboru zwolnienia od terminu złożonego zawiadomienia w urzędzie tylko od spełnienia warunku określonego w tym przepisie, tj. bycia czynnym podatnikiem podatku VAT co najmniej przez rok licząc od końca roku, w którym podatnik utracił lub zrezygnował ze zwolnienia określonego w art. 113 ust. 1 ustawy. Zatem, fakt złożenia przez podatnika zawiadomienia po upływie 7 dni, nie pozbawia go prawa do wyboru przysługującego mu zwolnienia, pod warunkiem, że podatnik zachowywał się jak podatnik, u którego sprzedaż korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług”.

Tomasz Krywan, doradca podatkowy