24 kwietnia 2024 10:31
Od dłuższego czasu istnieją wątpliwości budzi czy i w jakim zakresie dostawy paliwa oraz innych towarów opłacane za pomocą kart paliwowych mają charakter tzw. dostaw łańcuchowych. W grę wchodzą dwa schematy opodatkowania.
Pierwszy schemat
W przypadku pierwszego schematu opodatkowania dostawa paliwa lub innego towaru opłacana za pomocą karty paliwowej ma charakter dostawy łańcuchowej. W efekcie każdy z uczestniczących w łańcuchu dostaw podatnik wystawia fakturę na rzecz kolejnego podatnika z łańcucha, a jednocześnie temu kolejnemu podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia z otrzymanej faktury.
Drugi schemat
Natomiast w przypadku drugiego schematu opodatkowania dostawa paliwa lub innego towaru opłacana za pomocą karty paliwowej nie ma charakter dostawy łańcuchowej, a więc występuje jedynie między podatnikiem prowadzącym stację paliw i odbiorcą paliwa. W takim przypadku jedyną fakturą dokumentującą dostawę towarów powinna być faktura wystawiona przez podatnika prowadzącego stację paliw na rzecz odbiorcy paliwa. Jeżeli wystawiane są inne faktury dokumentujące tę dostawę (np. faktura wystawiana przez podatnika stację paliwa na rzecz emitenta karty oraz faktura wystawiana przez emitenta karty na rzecz odbiorcy paliwa lub innego towaru), podatnikowi otrzymującemu taką fakturę nie przysługuje prawo do odliczenia.
Stanowisko sądów
Preferowany przez większość podatników uczestniczących w transakcjach z wykorzystaniem kart paliwowych, a jednocześnie powszechnie przez nich stosowany, jest pierwszy ze wskazanych schematów. Niestety z orzecznictwa unijnego oraz krajowego wynika najczęściej, że właściwy jest drugi ze wskazanych schematów, a nie pierwszy. Przykłady to wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie C-185/01 i z dnia 15 maja 2019 r. w sprawie C-235/18 oraz wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 sierpnia 2012 r. (sygn. I FSK 1177/11), z dnia 15 września 2017 r. (sygn. I FSK 2236/15) oraz z dnia 18 września 2019 r. (sygn. I FSK 825/16).
Stanowisko organów podatkowych
Mimo to organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach najczęściej w przypadku transakcji z wykorzystaniem kart paliwowych potwierdzały prawidłowość pierwszego ze wskazanych na schematów, jeżeli kolejny w łańcuchu podmiot (w szczególności emitent karty paliwowej) ma prawo do kształtowania ceny towaru, warunków jego nabycia, ale także przykładowo obciążony zostaje ponoszeniem obowiązków reklamacyjnych w stosunku do np. wadliwego towaru (zob. przykładowo interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 30 grudnia 2020 r. – 0114-KDIP1-2.4012.430.2020.2.JŻ, z dnia 20 września 2021 r. – 0111-KDIB3-1.4012.438.2021.1.KO, z dnia 28 stycznia 2022 r. – 0114-KDIP4-3.4012.866.2021.1.KM, z dnia 29 marca 2022 r. – 0114-KDIP4-2.4012.52.2022.1.KS, z dnia 9 września 2022 r. – 0114-KDIP1-2.4012.331.2022.1.JO, z dnia 25 października 2023 r. – 0114-KDIP4-2.4012.491.2023.1.MMA oraz z dnia 5 lutego 2024 r. – 0111-KDIB3-1.4012.742.2023.2.KO). Jak na razie nic nie wskazuje, aby stanowisko to miało się zmienić.
Ochrona wynikająca z utrwalonej praktyki interpretacyjnej
Wskazać przy tym należy, że – jak stanowi art. 14n § 4 pkt 2 Ordynacji podatkowej – w przypadku zastosowania się przez podatnika w danym okresie rozliczeniowym do utrwalonej praktyki interpretacyjnej organów Krajowej Administracji Skarbowej stosuje się odpowiednio przepisy art. 14k-14m Ordynacji podatkowej. Oznacza to, że podatnik, który w danym okresie rozliczeniowym zastosował się do utrwalonej praktyki organów podatkowych jest chroniony tak jak podatnicy posiadający interpretację indywidualną. Przy czym przez utrwaloną praktykę interpretacyjną rozumie się wyjaśnienia zakresu i sposobu stosowania przepisów prawa podatkowego, dominujące w interpretacjach indywidualnych wydawanych w takich samych stanach faktycznych lub w odniesieniu do takich samych zdarzeń przyszłych oraz w takim samym stanie prawnym, w trakcie okresu rozliczeniowego, o którym mowa w art. 14n § 4 Ordynacji podatkowej, oraz w okresie 12 miesięcy przed rozpoczęciem tego okresu rozliczeniowego (zob. art. 14n § 5 Ordynacji podatkowej).
Dlatego też w mojej ocenie podatnicy mogą odliczać VAT z faktur wystawianych przez wystawców kart paliwowych (w zakresie w jakim faktury te dokumentują zakupy dokonywane w Polsce). Dokonując takich odliczeń są bowiem chronieni utrwaloną praktyką interpretacyjną w tym zakresie.
Tomasz Krywan, doradca podatkowy