Wyszukaj interesujące zagadnienie w serwisie podatkoweopinie.pl
Pytanie: Osoba z polskim obywatelstwem o wietnamskich korzeniach obecnie mieszkająca w Polsce (Obdarowany) zawarła ze swoim ojcem narodowości wietnamskiej (Darczyńca) w dniu 01 marca 2014 r. oraz w dniu 16 marca 2014 r. umowy darowizny środków pieniężnych w kwocie 10.000 dolarów amerykańskich każda, tj. na łączną kwotę 20.000 dolarów amerykańskich. Darowane pieniądze pochodziły z majątku własnego Darczyńcy oraz zostały w w/w datach przekazane w gotówce. Podatnik przywiózł wyżej wymienioną kwotę w gotówce w dniach 01 marca 2014 r. oraz 16 marca 2014 r. do Polski. Umowy darowizny zostały zawarte poza granicami Polski, w Wietnamie. W dniu 27 marca 2015 r. strony umowy darowizny złożyły oświadczenie przed polskim notariuszem o dokonaniu darowizny przez Darczyńcę oraz przyjęciu środków pieniężnych w gotówce przez Obdarowanego. W dniu 15 stycznia 2015 r. podatnik zgłosił do urzędu skarbowego na formularzu SD-Z2 nabycie w drodze darowizny środków pieniężnych w wysokości 20.000 dolarów amerykańskich. Ze względu na omyłkę pisarską w ustaleniu szczegółów umów o darowiznę, obdarowany ponownie przedstawił poprawione zgłoszenia darowizny środków pieniężnych. w dniu 3 kwietnia 2015 r. Obdarowany jako osoba należąca do I grupy podatku (zstępny) liczył na zupełne zwolnienie z podatku od darowizny. Urząd Skarbowy odmówił zwolnienia od podatku od darowizny i wezwał podatnika do uiszczenia podatku od darowizny środków pieniężnych. Czy organ podatkowy słusznie odmówił zwolnienia od podatku od darowizny? Czy w przypadku odwołania darowizny podatnik będzie zobowiązany do zapłaty podatku od darowizny?
Odpowiedź: Organ podatkowy niestety słusznie odmówił zastosowania zwolnienia od podatku od spadków i darowizn. Konieczności zapłaty podatku od spadków i darowizn nie wyłączy przy tym w omawianej sytuacji odwołanie darowizny. Szczegóły znajdują się w uzasadnieniu.
Uzasadnienie: Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r., Nr 86 z późn. zm.) – dalej u.p.s.d., podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny. Jednocześnie art. 2 u.p.s.d. stanowi, że nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
W świetle przytoczonych przepisów nabycie przedmiotowych pieniędzy tytułem darowizny stanowiło dla obdarowanego czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Co prawda w chwili zawarcia umowy darowizny pieniądze te znajdowały się poza terytorium Polski, lecz ze względu na posiadanie przez obdarowanego polskiego obywatelstwa nie wyłączyło to opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.
Jednocześnie pragnę wyjaśnić, że warunkiem stosowania zwolnienia od podatku od spadków i darowizn między osobami z najbliższej rodziny jest w przypadku środków pieniężnych, aby och otrzymanie udokumentowane było dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym (zob. art. 4a ust. 1 pkt 2 u.p.s.d.). Warunek ten w przedstawionej sytuacji nie jest spełniony, gdyż podatnik otrzymał darowane pieniądze w gotówce. Prowadzi to do wniosku, że organ podatkowy niestety słusznie odmówił zastosowania zwolnienia od podatku od spadków i darowizn.
Konieczności zapłaty podatku od spadków i darowizn nie wyłączy przy tym w omawianej sytuacji odwołanie darowizny. Odwołanie darowizny wywołuje bowiem skutek „ex nunc” i nie niweczy powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn (zob. przykładowo wyrok NSA z dnia 11 maja 1993r. - SA/Wr 209/93, wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 16 grudnia 2009 r. - I SA/Bd 839/09 czy wyrok NSA z dnia 16 września 2011 r. - II FSK 539/10). Nie ma jednocześnie w u.p.s.d. przepisów wyłączających w takich przypadkach obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn czy zwrotu zapłaconego podatku.
Tomasz Krywan, doradca podatkowy
Odpowiedź udzielona w dniu 25 maja 2015 r. dla:
