Opodatkowanie działalności prywatnego muzeum osoby fizycznej

Pytanie: Osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży pamiątek turystom i organizowania innych imprez. Wkrótce zostanie właścicielem nieruchomości (darowizna od matki) położonej na terenie wiejskim. Nieruchomość ta (zabytek wpisany do ewidencji gminnej) oraz zgromadzone do tej pory eksponaty będą podstawą do zgłoszenia prywatnego muzeum do rejestru prowadzonego przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W miejscu tym będzie prowadzona działalność kulturalna: stała ekspozycja, wystawy czasowe, koncerty, pokazy kulinarne związane z regionem itp. W nieruchomości zabytkowej są również 2 pokoje do wynajęcia; planowane jest, że przychody z udostępnienia pokoi turystom będą służyły finansowaniu działalności statutowej muzeum. Muzeum będzie uzyskiwało zatem przychody z różnych źródeł (bilety wstępu, noclegi, pokazy), które będą przeznaczone na finansowanie działalności statutowej. Naszym zdaniem, zgodnie zresztą z regulacjami dotyczącymi muzeów oraz działalności kulturalnej, przychody te nie będą stanowiły przychodów z działalności gospodarczej osoby fizycznej. Czy taka interpretacja jest właściwa? Jeśli tak, to jakie ewidencje prywatne Muzeum jest obowiązane prowadzić? Czy podlega przepisom ustawy o rachunkowości (art.2 ust.1 pkt 5), czy też powinna ewidencje prowadzić w inny (jaki?) sposób?

Odpowiedź: W przedstawionej sytuacji z tytułu prowadzenia prywatnego muzeum osoba fizyczna osiągać będzie przychody z działalności gospodarczej oraz ponosić będzie koszty uzyskania tych przychodów, które będą opodatkowane łącznie z pozostałymi dochodami z działalności gospodarczej osiąganymi przez tę osobę. Szczegóły oraz odpowiedzi na pozostałe pytania znajdują się w uzasadnieniu.

Uzasadnienie: Odpowiedź należy rozpocząć od wyjaśnienia, że przychody osiągane przez osoby fizyczne (z wyjątkiem przychodów, które nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych) dzielą się na źródła wymienione w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f. Jednym ze źródeł tych przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza (zob. art. 10 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f.), przez którą – jak stanowi art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f. – rozumie się działalność zarobkową (wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową, polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż lub polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych) prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 u.p.d.o.f.

            W świetle tych przepisów do przychodów z działalności gospodarczej zaliczają się, między innymi, przychody z prywatnych muzeów prowadzonych przez osoby fizyczne. Przychody takie:

1. podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (nie należą do wymienionych w art. 2 ust. 1 u.p.d.o.f. przychodów niepodlegających opodatkowaniu),
2. stanowią bowiem przychody z usługowej działalności zarobkowej prowadzonej we  własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły,
3. z obowiązujących przepisów (w tym z przepisów o muzeach oraz o działalności kulturalnej) nie wynika, aby przychody takie stanowiły przychód z jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 u.p.d.o.f.,
4. nie ma w przedstawionej sytuacji zastosowania art. 5b ust. 1 u.p.d.o.f., który wyłącza uznawanie wykonywanych czynności za pozarolniczą działalność gospodarczą.

Potwierdzają to organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach, czego przykładem może być interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 27 stycznia 2012 r. (ITPB1/415-1115a/11/WM). Czytamy w niej, że „jeżeli zatem, aktywność zarobkowa Wnioskodawcy w zakresie muzeum spełnia kryteria określone w art. 5a pkt 6 oraz nie spełnia przesłanek negatywnych określonych w art. 5b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to niezależnie od faktu, że Wnioskodawca nie zgłosił prowadzenia działalności gospodarczej w tym zakresie, czynności te stanowią pozarolniczą działalność gospodarczą o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy”.

Uważam zatem, że w przedstawionej sytuacji z tytułu prowadzenia prywatnego muzeum osoba fizyczna osiągać będzie przychody z działalności gospodarczej oraz ponosić będzie koszty uzyskania tych przychodów, które będą opodatkowane łącznie z pozostałymi dochodami z działalności gospodarczej osiąganymi przez tę osobę. Odpowiednie zastosowanie znajduje w omawianej sytuacji cytowana powyżej interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 27 stycznia 2012 r. (ITPB1/415-1115a/11/WM), w której czytamy, że „skoro aktywność zarobkowa Wnioskodawcy w zakresie muzeum jest wykonywana w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej, Wnioskodawcę w zakresie przychodów i kosztów uzyskania przychodów, jak i zasad opodatkowania dochodów z tego tytułu obowiązują zasady przewidziane dla pozostałej działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawcę. Zatem przychody i koszty z tytułu prowadzenia działalności w zakresie muzeum łączy z przychodami i kosztami z pozostałej działalności gospodarczej i opodatkowuje wg zasad wybranych dla prowadzonej działalności gospodarczej”.

Powyższe oznacza, że przychody oraz koszty uzyskania przychodów z tytułu prowadzenia prywatnego muzeum osoba, o której mowa, powinna ewidencjonować w podatkowej księdze przychodów i rozchodów (jeżeli z tytułu obecnie prowadzonej działalności gospodarczej prowadzi taką księgę) lub księgach rachunkowych (jeżeli z tytułu obecnie prowadzonej działalności prowadzi księgi rachunkowe). Przepisy u.p.d.o.f. nie przewidują konieczności prowadzenia szczególnego rodzaju ewidencji podatkowej dla działalności, o której mowa.

Podkreślić przy tym pragnę, że jeżeli z tytułu obecnie prowadzonej działalności osoba fizyczna, o której mowa, prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów, nie musi z tytułu rozpoczęcia działalności prywatnego muzeum zaprowadzać ksiąg rachunkowych. Obowiązek taki nie wynika ani z przepisów u.p.d.o.f., ani z przepisów ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 330 z późn. zm.). W szczególności obowiązek taki nie wynika z art. 2 ust. 1 pkt 5 u.p.d.o.f., który dotyczy jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej (z wyjątkiem spółek, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 i 2 u.p.d.o.f.). Prowadzone przez osobę fizyczną prywatne muzeum nie będzie bowiem stanowić takiej jednostki, lecz będzie stanowić część przedsiębiorstwa osoby fizycznej (jednostkę organizacyjną w strukturze działalności gospodarczej, którą prowadzi ta osoba fizyczna – zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 14 listopada 2013 r. - ITPP1/443-807/13/AJ).

Tomasz Krywan

doradca podatkowy online

Porada podatkowa opracowana w dniu 12 maja 2015 r. dla: