Skutki opłacania gotówką usług księgowych

Pytanie: Prowadzę biuro rachunkowe. Większośc moich płatności jest dokonywana gotówką. Są to kwoty rzędu 100-600 zł miesięcznie. Umowy z klientami zawarte są na czas nieokreślony. Płatności dokonywane są miesięcznie. Czy płatności te mogą być otrzymywane w gotówce?

Odpowiedź: Udzielenie jednoznacznej odpowiedzi nie jest możliwe, gdyż w przedstawionej kwestii istnieją dwa stanowiska. W konsekwencji do czasu rozstrzygnięcia tej kwestii przez sądy administracyjne (lub doprecyzowanie przepisów) konieczne jest przyjęcie przez Panią (oraz Pani klientów) jednego z dwóch zaprezentowanych w uzasadnieniu stanowisk.

Uzasadnienie: Z początkiem 2017 r. nastąpiło obniżenie limitu, o którym mowa obecnie w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. poz. 646) – dalej u.p.p. Oznacza to, że znacznie częściej niż obecnie przedsiębiorcy będą obowiązani do dokonywania i przyjmowania płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą za pośrednictwem rachunku płatniczego.

Obniżeniu wskazanego limitu towarzyszyło dodanie, między innymi, art. 22p ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r., poz. 200 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f., który zawiera przepisy wyłączające możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów płatności dokonanych z naruszeniem obowiązku dokonywania i przyjmowania płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą za pośrednictwem rachunku płatniczego.

Mając to na uwadze wyjaśnić pragnę, że w mojej ocenie podział tzw. usług ciągłych (a taki bowiem charakter mają według mnie świadczone przez Panią usług księgowe) na okresy rozliczeniowe jest według mnie podziałem na szereg odrębnych transakcji. Jednocześnie z przepisów u.p.p. (ani u.p.d.o.f. czy u.p.d.o.p.) nie wynika, aby w przypadku usług o charakterze ciągłym konieczne było sumowanie płatności za kolejne okresy rozliczeniowe. Uważam zatem, że w przypadku usług ciągłych nie jest konieczne – na użytek omawianych przepisów - sumowanie wartości usług świadczonych w poszczególnych okresach rozliczeniowych (co zresztą w przypadku usług świadczonych na podstawie umów zawartych na czas nieokreślony jest niemożliwe). W przedstawionym stanie faktycznym oznacza to, że każdego miesiąca mają miejsce odrębne transakcje o wartości do 600 zł miesięcznie, a więc transakcje, których obowiązek dokonywania i przyjmowania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego nie dotyczy.

Niestety, tylko część organów podatkowych podziela to stanowisko (zob. przykładowo interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 12 kwietnia 2017 r. - 2461-IBPB-1-2.4510.50.2017.2.MM oraz z dnia 29 marca 2018 r. - 0111-KDIB1-1.4010.70.2018.1.NL). Część natomiast organów podatkowych wyjaśnia, że w przypadku umów zawartych na czas nieokreślony, wynikający z art. 19 u.p.p. obowiązek dokonywania i przyjmowania płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą za pośrednictwem rachunku płatniczego istnieje od miesiąca, w którym wartość transakcji narastająco przekroczy limit 15.000 zł (zob. przykładowo interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 22 listopada 2017 r. - 0112-KDIL3-3.4011.144.2017.2.TW oraz z dnia 12 stycznia 2018 (0112-KDIL3-3.4011.217.2017.2.MM). Podobne stanowisko zajmuje również od niedawna Ministerstwo Finansów w udzielanych prasie wyjaśnieniach.

Powyższe uniemożliwia udzielenie jednoznacznej odpowiedzi na przedstawione pytanie. Konieczne jest – do czasu rozstrzygnięcia omawianej kwestii przez sądy administracyjne (lub doprecyzowanie przepisów) – przyjęcie przez Panią (oraz Pani klientów) jednego z dwóch zaprezentowanych stanowisk. I tak przyjęcie pierwszego z nich oznaczałoby, że do płatności za świadczone przez Panią usługi przepisy art. 19 u.p.p. nie mają zastosowania, a w konsekwencji do kosztów nabycia tych usług ponoszonych przez Pani klientów nie mają zastosowania przepisy art. 22p u.p.d.o.f. Natomiast przyjęcie drugiego ze wskazanych stanowisk oznaczałoby, że po przekroczeniu przez wartość transakcji limitu 15.000 zł do płatności za świadczone przez Panią usługi przepisy art. 19 u.p.p. mają jednak zastosowanie, a w konsekwencji od tego momentu do kosztów nabycia tych usług ponoszonych przez Pani klientów mogą mieć zastosowanie przepisy art. 22p u.p.d.o.f. Nie ulega wątpliwości, że bezpieczniejsze jest przyjęcie drugiego z tych stanowisk.

Tomasz Krywan

doradca podatkowy online

Porada podatkowa opracowana w dniu 8 sierpnia r. dla: