Amortyzacja środków trwałych w zestawach

Pytanie: Zgodnie z MSSF 16 (środki trwałe) w przypadku kwot nieistotnych można agregować kilka/kilkanaście elementów, które oddzielnie mają nieistotną wartość w zestawy/grupy i amortyzować je jako jedną pozycję. Mowa jest o urządzeniach wykorzystywanych w działalności gospodarczej powyżej 12 miesięcy. Przewidywany okres używania tych aktywów to 15 miesięcy. Czy dla celów podatkowych również można dokonywać amortyzacji agregując np. zestaw 5 skakanek, 10 piłek lekarskich i 20 ciężarków w jeden zestaw? Jeżeli nie, proszę o wskazanie podstawy prawnej, która zakazuje zastosowania takiego rozwiązania. Spółka nie chciałaby prowadzić osobnej ewidencji środków trwałych dla celów bilansowych i osobnej dla celów podatkowych.

Odpowiedź: Nie istnieje możliwość amortyzacji podatkowej wskazanych składników majątku jako zestawu. Nie jest przy tym możliwe wskazanie przepisu tego zakazującego, gdyż przepisu takiego nie ma. Brak możliwości amortyzacji podatkowej wskazanych składników majątku jako zestawu nie wynika bowiem z istnienia przepisu tego zakazującego, lecz z braku przepisu to umożliwiającego.

Uzasadnienie: Zasady amortyzacji podatkowej określają przepisy art. 16a-16m ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2018, poz. 1036 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.p. Przepisy te w żaden sposób nie odwołują się do przepisów o rachunkowości, a w konsekwencji nie ma podstaw do odpowiedniego stosowania rachunkowych zasad amortyzacji do amortyzacji podatkowej. Mając to na uwadze wyjaśnić pragnę, że wskazane przepisy (ani żadne inne przepisy u.p.d.o.p.) nie przewidują możliwości amortyzowania zestawów składników majątku jako pojedynczych środków trwałych.

Wyjaśnić jednocześnie pragnę, że na potrzeby amortyzacji podatkowej środki trwałe klasyfikuje się w oparciu o przepisy Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT) określonej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 3 października 2016 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT) (Dz. U. poz. 1864). Z objaśnień do KŚT wynika zaś, że za podstawową jednostkę ewidencji przyjmuje się pojedynczy obiekt majątku trwałego spełniający określone funkcje w procesie wytwarzania wyrobów i świadczenia usług. Może być nim budynek, maszyna, pojazd mechaniczny. Jedynie w nielicznych przypadkach dopuszcza się w ewidencji przyjęcie za pojedynczy obiekt - obiektu zbiorczego, którym może być zespół przewodów rurociągowych lub zespół latarni jednego typu, użytkowanych na terenie zakładu, ulicy, osiedla, zespoły komputerowe.

W świetle powyższego nie istnieje możliwość amortyzacji podatkowej wskazanych składników majątku jako zestawu. Nie jest przy tym możliwe wskazanie przepisu tego zakazującego, gdyż przepisu takiego nie ma. Brak możliwości amortyzacji podatkowej wskazanych składników majątku jako zestawu nie wynika bowiem z istnienia przepisu tego zakazującego, lecz z braku przepisu to umożliwiającego.

Na marginesie pragnę wyjaśnić, że jeżeli spółka nie chce prowadzić osobnej ewidencji środków trwałych dla celów bilansowych i osobnej dla celów podatkowych powinna po prostu zrezygnować z amortyzacji wskazanych składników majątku. Umożliwia to art. 16d ust. 1 u.p.d.o.p.,, który stanowi, że podatnicy mogą nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych od składników majątku, o których mowa w art. 16a i 16b u.p.d.o.p. (a więc od składników majątku mających cechy środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych), których wartość początkowa nie przekracza 10 000 zł. W przypadkach takich składników majątku nie zalicza się do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, zaś wydatki poniesione na ich nabycie zalicza się bezpośrednio do podatkowych kosztów uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania.

Na zakończenie pragnę wyjaśnić, że na udzieloną odpowiedź bez wpływu pozostaje okoliczność, iż rozliczenie w czasie kosztów zakupu wskazanych składników majątku byłoby korzystniejsze dla fiskusa. Przepisy u.p.d.o.p. nie przewidują bowiem, aby tego typu okoliczności uzasadniały postępowanie w sposób, który nie jest przewidziany przepisami. W konsekwencji decydując się na amortyzację podatkową wskazanych składników majątku jako zestawu należy się liczyć, przykładowo, z zarzutem wadliwego prowadzenia ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Tomasz Krywan, doradca podatkowy

Odpowiedź udzielona w dniu 3 września 2018 r. dla: