Koszty uzyskania przychodów z tytułu sprzedaży własnej wierzytelności pożyczkowej

Pytanie: Czy kosztem uzyskania przychodu ze sprzedaży własnej wierzytelności pożyczkowej (na którą składają się kwota główna i naliczone, nieskapitalizowane odsetki) może być zarówno kwota główna udzielonej pożyczki jak i naliczone, nieskapitalizowane odsetki?

Odpowiedź: W przypadku zbycia własnej wierzytelności pożyczkowej do kosztów uzyskania przychodów zaliczona może być tylko ta część niespłaconej wartości nominalnej pożyczki. Pozostała część wartości nominalnej pożyczki (kwoty głównej) nie stanowi podatkowych kosztów uzyskania przychodów. Podatkowych kosztów uzyskania przychodów nie stanowi również wartość naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek dotyczących zbywanej wierzytelności pożyczkowej.

Uzasadnienie: Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016, poz. 1888 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.p., co do zasady, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności. Od zasady tej istnieje istotny wyjątek, który dotyczy wierzytelności, które uprzednio – na podstawie art. 12 ust. 3 u.p.d.o.p. – zostały zarachowane jako przychód należny.

Mając to na uwadze zauważyć należy, że kwoty udzielanych pożyczek nie stanowią przychodów należnych, o których mowa w art. 12 ust. 3 u.p.d.o.p. Do przychodów nie zalicza się również kwot naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek od pożyczek (zob. art. 12 ust. 4 pkt 2 u.p.d.o.p.).

Powoduje to, że w przypadku zbycia własnej wierzytelności pożyczkowej do kosztów uzyskania przychodów zaliczona może być tylko ta część niespłaconej wartości nominalnej pożyczki (zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 26 lutego 2015 r. - IPTPB3/423-397/14-4/KJ). Pozostała część wartości nominalnej pożyczki (kwoty głównej) nie stanowi podatkowych kosztów uzyskania przychodów. Podatkowych kosztów uzyskania przychodów nie stanowi również wartość naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek dotyczących zbywanej wierzytelności pożyczkowej (zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 21 listopada 2016 r. - 2461-IBPB-1-3.4510.787.2016.1.KB).

Prawidłowość tego stanowiska potwierdzają sądy administracyjne, czego przykładem może być wyrok WSA w Warszawie z dnia 17 marca 2016 r. (III SA/Wa 123/16). Czytamy w nim, że „nie może (…) wystąpić sytuacja, w której dojdzie do pominięcia dyspozycji art. 16 ust. 1 pkt 39 u.p.d.o.p. tzn. w sytuacji wystąpienia straty, do kosztów uzyskania przychodów nie może być zaliczona cała wartość udzielonej pożyczki. Koszt podatkowy może być w tej sytuacji ustalony tylko do wysokości uzyskanego przychodu. W tym miejscu przypomnieć należy, że w opisie przedmiotowego zdarzenia przyszłego Wnioskodawca założył, iż uzyska przychód w wysokości niższej niż wartość udzielonej pożyczki. W tej sytuacji będzie zatem mógł rozpoznać koszt w wysokości równej z osiągniętym przychodem. Nic będzie mógł natomiast zaliczyć w poczet kosztów podatkowych poniesionej na przedmiotowej transakcji straty, co nie równoznaczne z tym, że opodatkowany zostanie majątek. W tej bowiem sytuacji Spółka nie wykaże żadnego dochodu do opodatkowania”.

Tomasz Krywan

doradca podatkowy

Odpowiedź udzielona w dniu 25 kwietnia 2017 r. dla: 

Wolters Kluwer

zamów aktualizację odpowiedzi