Przekazanie środków na podwyższenie kapitału zakładowego przed podjęciem uchwały

Pytanie: Wspólnicy spółki z o.o. uzgodnili już w 2012 roku podwyższenie kapitału zakładowego poprzez podwyższenie wartości nominalnej dotychczasowych udziałów, a wkłady na ten cel miały być tylko pieniężne. Wspólnicy przelali środki pieniężne przed podjęciem uchwały zgodnie z art.257 k.s.h. (zmiana umowy spółki). Umowa nie została zmieniona do dnia dzisiejszego z powodu zmian w otoczeniu biznesowym spółki oraz organizacyjnych. Wspólnicy parokrotnie uzgadniali nowe wysokości podwyższenia kapitału przelewając również środki pieniężne na ten cel. Wpłaty są przyjęte jako świadczenie nienależne; (wyrok SN z 04.09.2014, sygn. akt II CSK 776/13). W piśmiennictwie przyjmuje się, że w stosunkach wewnętrznych podwyższenie kapitału zakładowego jest skuteczne z chwilą podjęcia uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego. Jeśli jednak nie doszło do podwyższenia kapitału zakładowego, wcześniejsze wniesienie środków w celu objęcia nowych udziałów lub pokrycia podwyższenia ich wartości stało się świadczeniem nienależnym. Stosownie do treści art. 410 § 2 k.c. świadczenie jest nienależne między innymi , gdy zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty a tym uzgodnionym przez strony celem było podwyższenie kapitału zakładowego. Czy kwoty dotychczasowych wpłat pieniężnych będących świadczeniem nienależnym podlegają opodatkowaniu lub innym opłatom do momentu podjęcia uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego?

Odpowiedź:W przedstawionej sytuacji spółka z o.o. osiąga przychody z nieodpłatnych świadczeń. Wysokość tych przepisów spółka powinna ustalać na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu podobnego rodzaju usług finansowych (tj. przy udzielaniu pożyczek lub realizacji innych form przekazywania środków finansowych do okresowego korzystania). Szczegóły znajdują się w uzasadnieniu.

Uzasadnienie: Jak stanowi art. 405 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.) – dalej k.c., kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Przepis ten stosuje się w szczególności do świadczenia nienależnego (zob. art. 410 § 1 k.c.). Jak jednocześnie wskazuje art. 410 § 2 k.c., świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.

Wskazać jednocześnie pragnę, że posiadanie przez podatników podatku dochodowego od osób prawnych środków pieniężnych otrzymanych w ramach świadczeń nienależnych generuje u tych podatników podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym przychody z nieodpłatnych świadczeń. Potwierdzają to organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach, czego przykładem może być – dotycząca zresztą zbliżonego do omawianego stanu faktycznego - interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 3 stycznia 2011 r. (ITPB3/423-549/10/MT). W interpretacji tej czytamy, że „w okresie od dokonania cesji wierzytelności do momentu zwrotu wartości nienależnie uzyskanego świadczenia, Spółka posiada zatem dodatkowe środki pieniężne, które mogą być wykorzystywane dla finansowania prowadzonej przez nią działalności gospodarczej. W warunkach rynkowych możliwość okresowego korzystania z cudzego kapitału dla potrzeb własnej działalności gospodarczej wiąże się z odpłatnością w postaci odsetek. W analizowanym przypadku, Wnioskodawca uzyskuje taką możliwość bez konieczności świadczenia na rzecz Wspólnika – jako podmiotu, któremu przysługuje zwrot wartości nienależnie uzyskanego świadczenia. W konsekwencji, Spółka uzyskuje korzyść majątkową niezwiązaną z ekwiwalentnym świadczeniem, odpowiadającą swym charakterem nieodpłatnej pożyczce. Uzyskuje zatem nieodpłatne świadczenie, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych”.

A zatem w przedstawionej sytuacji spółka z o.o. osiąga przychody z nieodpłatnych świadczeń. Wysokość tych przepisów spółka powinna ustalać na zasadach określonych w art. 12 ust. 6 pkt 4 u.p.d.o.p., tj. na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu podobnego rodzaju usług finansowych (tj. przy udzielaniu pożyczek lub realizacji innych form przekazywania środków finansowych do okresowego korzystania).

Tomasz Krywan

doradca podatkowy online

Porada podatkowa opracowana w dniu 29 maja 2015 r. dla:

Wolters Kluwer

zamów aktualizację odpowiedzi