Przychód z tytułu przedterminowego rozwiązania umowy leasingu

Pytanie: Spółka oddała w ramach leasingu operacyjnego środek trwałych innej spółce kapitałowej. Niestety z uwagi na zaległości leasingobiorcy dojdzie do wypowiedzenia umowy leasingu operacyjnego. Spółka może domagać się spłaty reszty rat, ale z uwagi na liczne zaległości i brak możliwości realnego ściągnięcia wierzytelności Spółka nie dokona ich naliczenia. Czy w związku z tym pozostałe raty do spłaty należy traktować jako przychód należny w dacie rozwiązania umowy? Czy też odszkodowanie, które będzie stanowiło przychód należy wyłącznie na zasadzie kasowej? A więc nawet jeżeli dojdzie do ich naliczenia wówczas będą stanowiły przychód w momencie otrzymania środków.

Odpowiedź: Pozostałe raty należy uznać za odszkodowanie, które stanowi podatkowy przychód spółki w dacie jego otrzymania (na zasadzie kasowej).

Uzasadnienie: Jak stanowi art. 709(15) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r., poz. 380 z późn. zm.), w razie wypowiedzenia przez finansującego umowy leasingu na skutek okoliczności, za które korzystający ponosi odpowiedzialność, finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i rozwiązania umowy leasingu.

Roszczenie to – jak się przyjmuje – ma charakter odszkodowawczy. Przychody z odszkodowań powstają zaś zawsze w dacie ich otrzymania (zgodnie z art. 12 ust. 3e ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych -  tekst jedn.: Dz. U. z 2014, poz. 851 z późn. zm.). Dotyczy to roszczeń, o których mowa. Potwierdzają to organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach, czego przykładem może być interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 30 marca 2012 r. (ITPB3/423-661/11/MK). Czytamy w niej, że „należy zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy w zakresie zastosowania do momentu powstania przychodu z tytułu otrzymania odszkodowania na skutek przedterminowego rozwiązania umowy leasingu operacyjnego, przepisu art. 12 ust. 3e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przedmiotowe kwoty odszkodowawcze nie są bowiem następstwem zdarzeń gospodarczych wymienionych w art. 12 ust. 3a, 3c i 3d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych”.

Tomasz Krywan, doradca podatkowy

Odpowiedź udzielona w dniu 17 maja 2016 r. dla: