Wyszukaj interesujące zagadnienie w serwisie podatkoweopinie.pl
Pytanie: Pytanie dotyczy art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy CIT w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2018 r. Z przepisu wynika, że strata ze zbycia wierzytelności stanowi koszt podatkowy do wysokości uprzednio zarachowanego przychodu należnego. Nie ma natomiast zapisu jak taka stratę wyliczyć. Mianowicie czy chodzi o różnicę pomiędzy kwotą brutto a otrzymaną ceną, czy o różnicę netto a otrzymaną ceną. Na przykładzie kwota faktury przychodowej 100 netto, 23 VAT należny, 123 brutto. Cena zbycia wierzytelności 10. W pierwszym przypadku od ceny: 10 odejmujemy kwotę brutto: 123 i otrzymujemy stratę 113, jednak tylko 100 może być w kosztach podatkowych ("do wysokości uprzednio zarachowanego przychodu należnego"). Drugie rozwiązanie, od ceny zbycia wierzytelności: 10 odejmujemy kwotę netto przychodu: 100 i otrzymujemy stratę 90, którą zaliczamy do kosztów. Które z powyższych rozwiązań Państwa zdaniem należałoby stosować. W tym miejscu pragnę przytoczyć uzasadnienie do projektu ustawy, z którego wynikało, że "strata ta kalkulowana jednak w dalszym ciągu będzie w oparciu o wartość brutto zbywanej wierzytelności (zgodnie z uchwałą NSA)" co wskazywałoby na pierwsze z podanych przykładów.
Odpowiedź: Uważam, że przy ustalaniu stanowiącej koszt uzyskania przychodów straty z odpłatnego zbycia wierzytelności należy pomijać część jej wartości odpowiadającą kwocie podatku VAT. W konsekwencji według mnie we wskazanym przykładzie kwotą, która może zostać zaliczona do podatkowych kosztów uzyskania przychodów, jest 90 zł (tj. 100 zł – 10 zł).
Uzasadnienie: Z dniem 1 stycznia 2018 r. znowelizowana została treść przepisów art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a, pkt 39 i pkt 44 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017, poz. 2343 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.p. Zmiana tych przepisów związana była z istniejącymi dotychczas wątpliwościami co do tego czy zaliczając do kosztów uzyskania przychodów daną wierzytelność – w przypadkach jej nieściągalności, jej zbycia ze stratą lub jej umorzenia – podatnik uprawniony jest do zaliczania do tych kosztów zawartej w kwocie wierzytelności kwotę podatku VAT. Z nowego brzmienia wskazanych przepisów jednoznacznie wynika, że możliwości takiej nie ma.
Uważam, że w świetle nowego brzmienia art. 16 ust. 1 pkt 39 u.p.d.o.p. przy ustalaniu straty z odpłatnego zbycia wierzytelności pomijana jest jej część odpowiadająca kwocie podatku VAT. Zwrócić bowiem należy, że w przepisie tym mowa jest nie tyle o „wierzytelnościach, które uprzednio zostały zarachowane jako przychód należny”, lecz o „wierzytelnościach lub ich częściach, które uprzednio zostały zarachowane jako przychód należny”. Częścią wierzytelności zawierających podatek VAT, które uprzednio zostały zarachowane jako przychód należny, są zaś kwoty netto tych wierzytelności. Uważam zatem, że we wskazanym przykładzie kwotą, która może zostać zaliczona do podatkowych kosztów uzyskania przychodów, jest 90 zł (tj. 100 zł – 10 zł).
Jest tak moim zdaniem pomimo, że faktycznie w uzasadnieniu ustawy nowelizującej przeczytać można, że po zmianie „strata (...) kalkulowana jednak w dalszym ciągu będzie w oparciu o wartość brutto zbywanej wierzytelności”. Według mnie stwierdzenie to byłoby prawdziwe, gdyby zmiana w treści art. 16 ust. 1 pkt 39 u.p.d.o.p. ograniczyła się do dodania fragmentu „do wysokości uprzednio zarachowanej jako przychód należny”. Zmiana polegała jednak również na dodaniu fragmentu „z wyjątkiem wierzytelności lub jej części, które uprzednio zostały zarachowane jako przychód należny”, który według mnie przesądza o wskazanym sposobie interpretacji omawianego przepisu.
Tomasz Krywan, doradca podatkowy
Odpowiedź udzielona w dniu 12 stycznia 2018 r. dla:
