Podatek od nieruchomości od gruntu i budowli wynajętych od gminy będącej wieczystym użytkownikiem gruntu

Pytanie: Kto jest podatnikiem podatku od nieruchomości, które w użytkowaniu wieczystym posiada gmina i które wynajmuje Spółce. Czy podatnikiem podatku od nieruchomości jest w takiej sytuacji Spółka czy Gmina. Gmina nie jest właścicielem nieruchomości a jedynie posiada użytkowanie wieczyste od Skarbu Państwa. Kto będzie podatnikiem od budowli zlokalizowanych na wynajętej od Gminy nieruchomości?

Odpowiedź: Uważam, że w stosunku do gruntu podatnikiem podatku od nieruchomości jest gmina, zaś w stosunku do budowli – Spółka. Szczegóły znajdują się w uzasadnieniu.

Uzasadnienie: Podatnikami podatku od nieruchomości są, co do zasady, podmioty będące właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych (zob. art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r., poz. 849 z późn. zm. – dalej u.p.o.l.), ich posiadaczami samoistnymi (zob. art. 3 ust. 1 pkt 2 u.p.o.l.) lub użytkownikami wieczystymi gruntów (zob. art. 3 ust. 1 pkt 3 u.p.o.l.).
Szczególna sytuacja ma miejsce w przypadku nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. W tych przypadkach podatnikami podatku od nieruchomości są także ich pozostali posiadacze (zob. art. 3 ust. 1 pkt 4 u.p.o.l.), w szczególności najemcy oraz dzierżawcy.
Przepis art. 3 ust. 1 pkt 4 u.p.o.l. ma zastosowanie, jeżeli posiadanie wynika, między innymi, „z innego tytułu prawnego”. Jak zaś wyjaśnił WSA w Poznaniu w wyroku z dnia 30 czerwca 2009 r. (III SA/Po 263/09), „przez "tytuł prawny", o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 4a u.p.o.l., należy rozumieć nie tylko typowe umowy (najem, dzierżawa), ale również użytkowanie wieczyste, użytkowanie, zarząd oraz inne szczególne formy prawne gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego”.
A zatem w przedstawionej sytuacji gmina jest podatnikiem podatku od gruntu zarówno na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 3 u.p.o.l. (jako użytkownik wieczysty), jak i na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 4 lit. a u.p.o.l. (jako posiadacz zależny nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa). Prowadzi to do wniosku, że – zważywszy, iż przyjmuje się, że na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 4 u.p.o.l. podatnikami nie mogą być dalsi posiadacze (zob. przykładowo wyrok WSA w Gdańsku z dnia 4 kwietnia 2014 r. - I SA/Gd 117/14) – podatnikiem podatku od nieruchomości od gruntu, o którym mowa, jest gmina.
Inaczej ma się natomiast rzecz, jeżeli chodzi o budowle znajdujące się na tym gruncie. Ich właścicielem jest bowiem gmina (budynki i inne urządzenia wzniesione na gruncie Skarbu Państwa lub gruncie należącym do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków stanowią bowiem własność użytkownika wieczystego – zob. art. 235 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny - tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.), a w konsekwencji w stosunku do tych budowli podatnikiem jest na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 4 lit. a u.p.o.l. najemca (Spółka).
Niestety, nie jest mi znane stanowisko organów podatkowych w powyższej kwestii. Wskazać jedynie mogę postanowienie Burmistrza Miasta Hajnówka z dnia 6 września 2007 r. (Fn. 0154/1/07), w której organ podatkowy uznał, że wynajęcie gruntu nie powoduje, że użytkownik wieczysty przestaje być podatnikiem podatku od nieruchomości. Niestety, w stanie faktycznym będącym przedmiotem tego postanowienia użytkownikiem wieczystym nie była jednostka samorządu terytorialnego.

Tomasz Krywan, doradca podatkowy

Odpowiedź udzielona w dniu 16 lutego 2015 r. dla:

Wolters Kluwer

zamów aktualizację odpowiedzi