Brak faktury zaliczkowej a obowiązek rozliczenia podatku VAT w ramach mechanizmu odwrotnego obciążenia

Pytanie: Wysłaliśmy firmie podwykonawcy zaliczkę w kwietniu. Podwykonawca nie wystawił faktury zaliczki (z odwrotnym obciążeniem). Czy my niezależnie od tej sytuacji jesteśmy obowiązani rozliczyć VAT za 04/2017 r.?

Odpowiedź: Tak, w przedstawionej sytuacji jesteście Państwo obowiązani do rozliczenia w ramach deklaracji VAT-7 za kwiecień 2017 r. podatku VAT w ramach mechanizmu odwrotnego obciążenia.

Uzasadnienie: Do rozliczania podatku VAT z tytułu dostaw towarów lub świadczenia usług obowiązani są, co do zasady, sprzedawcy (tj. dostawcy towarów lub usługodawcy). Nie jest to jednak zasada bezwzględnie obowiązująca. W określonych przepisami art. 17 ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r., poz. 710 z późn. zm.) – dalej u.p.t.u., przypadkach podatnikami VAT z tytułu dostaw towarów lub świadczenia usług są ich nabywcy (w ramach tzw. mechanizmu odwrotnego obciążenia).

Mając to na uwadze wyjaśnić pragnę, że na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 8 u.p.t.u., mechanizmem odwrotnego obciążenia objęte może być świadczenie usług stanowiących roboty budowlane, tj. usług wymienione w poz. 2-48 dodanego z początkiem 2017 r. załącznika nr 14 do u.p.t.u. (są to usługi sklasyfikowane w grupowaniach 41-43 stosowanego dla celów podatkowych PKWIU z 2008 r.). Świadczenie takich usług jest objęte mechanizmem odwrotnego obciążenia, jeżeli spełnione są łącznie trzy warunki:

• są świadczone przez podatnika, który nie korzysta ze zwolnienia podmiotowego,
• nabywcą usługi jest podatnik zarejestrowany jako czynny podatnik VAT,
• usługodawca świadczy usługę jako podwykonawca (zob. art. 17 ust. 1h u.p.t.u.).

Jak widać, żaden z tych warunków nie nawiązuje do faktu otrzymania prawidłowej faktury (w szczególności z adnotacją „odwrotne obciążenie”) od podatnika świadczącego usługi stanowiące roboty budowlane. W konsekwencji obowiązek rozliczania przez nabywców takich usług istnieć może, między innymi, w przypadku nieotrzymania takiej faktury.

Dotyczy to również przedstawionego stanu faktycznego. A zatem jeżeli spełnione są wymienione powyżej warunki, jesteście Państwo obowiązani do rozliczenia w ramach deklaracji VAT-7 za kwiecień 2017 r. podatku VAT w ramach mechanizmu odwrotnego obciążenia pomimo nieotrzymania od podwykonawcy faktury zaliczkowej.

Tomasz Krywan, doradca podatkowy

Odpowiedź udzielona w dniu 5 czerwca 2017 r. dla: