Import usługi leasingu

Pytanie: Podpisaliśmy umowę leasingu operacyjnego na sprzęt komputerowy z firmą zarejestrowaną w Irladii. Firma ma siedzibę w Irlandii i dodatkowo prowadzi działalność również z Polsce i jest tu zarejestrowana. Faktura za leasing jest wystawiona przez tą firmę z irlandzkim NIP-UE. Płacimy jej ratę kapitałową wraz z odsetkami, ratę ubezpieczenia sprzętu oraz dodatkową opłatę za sporządzenie dokumentacji - z góry za 3 miesiące (rozliczenia kwartalne). Czy całość ponoszonych opłat stanowi dla nas import usług? Kiedy rozpoznać obowiązek podatkowy?

Odpowiedź: Tak, całość ponoszonych przez Państwa opłat stanowi podstawę importu usług, jednakże możliwe jest, że rata ubezpieczenia stanowi podstawę opodatkowania importu usługi ubezpieczeniowej odrębnego od importu usługi leasingu.

Uzasadnienie: Podmiotami obowiązanymi do rozliczania VAT są, co do zasady, podatnicy dokonujący dostaw (sprzedaży) towarów lub świadczenia usług. W drodze wyjątku od tej zasady niekiedy podmiotami obowiązanymi do rozliczania VAT są jednak nabywcy towarów i usług. Dotyczy to przypadków, dla których przepisy przewidują tzw. mechanizm samoobliczenia podatku (ang. reverse charge mechanizm). W Polsce przypadki takie określają przepisy art. 17 ust. 1 pkt 4-7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r., poz. 1221 z późn. zm.) – dalej u.p.t.u.

Dotyczy to między innymi importu usług. Importem usług ustawodawca nazywa sytuację, w której dochodzi do świadczenia usług, z tytułu których podatnikiem jest usługobiorca (zob. art. 2 pkt 9 u.p.t.u.), a więc gdy - w niewielkim uproszczeniu - podatnik posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju (względnie osoba prawna niebędąca podatnikiem mająca siedzibę na terytorium kraju zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania się jako podatnik VAT UE) nabywa usługi od podatnika nieposiadającego siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski (zob. art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.t.u.). Aby wystąpił import usług, miejsce świadczenia nabywanej przez podatnika od podatnika zagranicznego usługi musi znajdować się na terytorium Polski (tylko bowiem wówczas dochodzi do świadczenia podlegającej opodatkowaniu w Polsce usługi - zob. art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u.).

Warunki wystąpienia są w przedstawionej sytuacji spełnione, gdyż polski podatnik (tj. podatnik posiadający siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju) nabył usługę leasingu, której miejsce świadczenia znajduje się na terytorium Polski (na podstawie art. 28b ust. 1 u.p.t.u.; przepis ten stanowi, że miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej) od irlandzkiego podatnika, który nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski (a przynajmniej nie wynika to z treści pytania). Oznacza to, że nabycie przedmiotowej usługi podatnik jest obowiązany potraktować jako opodatkowany według stawki 23% import usług.

Wyjaśnić jednocześnie pragnę, że obowiązek podatkowy z tytułu importu usług leasingu powstaje na zasadach ogólnych przewidzianych dla świadczenia usług (nie mają zastosowanie zasady szczególne wynikające z art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b w zw. z art. 19a ust. 7 w zw. art. 106i ust. 3 pkt 4 u.p.t.u.). W konsekwencji obowiązek podatkowy z tytułu importu usług leasingu powstaje:

• z chwilą otrzymania przez leasingodawcę zapłaty – w zakresie w jakim otrzymuje on zapłatę przed końcem danego kwartału (zob. art. 19a ust. 8 u.p.t.u.),
• z końcem danego kwartały – w pozostałym zakresie (zob. art. 19a ust. 1 w zw. z art. 19a ust. 3 zdanie pierwsze u.p.t.u.).

Powyższe dotyczy przede wszystkim raty kapitałowej wraz z odsetkami oraz opłaty za sporządzenie dokumentacji, które niewątpliwie składają się na podstawę opodatkowania usługi leasingu. W przypadku raty za ubezpieczenie w grę wchodzi scenariusz, że jej kwota stanowi wynagrodzenie z tytułu podlegającej odrębnemu opodatkowaniu świadczenia (odsprzedaży) ubezpieczenia (zob. wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 17 stycznia 2013 r. w sprawie C-224/11). Gdyby tak było, w zakresie tym występowałby u Państwa import usług zwolniony od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 u.p.t.u., zaś obowiązek podatkowy z tytułu tego importu usług powstawałby wyłącznie z chwilą otrzymania przez leasingodawcę zapłaty (zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. e u.p.t.u.).

Tomasz Krywan, doradca podatkowy

Odpowiedź udzielona w dniu 26 marca 2018 r. dla: