Moment odliczenia VAT z faktury „metoda kasowa”

Pytanie: Jesteśmy podatnikiem VAT rozliczającym się na zasadach ogólnych. Od kontrahenta otrzymaliśmy za towar fakturę metoda kasowa. Kiedy mamy prawo odliczyć VAT naliczony z takiej faktury? Czy mamy prawo odliczyć VAT, jeśli faktura została wystawiona w styczniu, ale do lutego nie została opłacona?

Odpowiedź: Odpowiedź na pytanie zależy od tego kiedy uregulujecie Państwo należność z otrzymanej faktury "metoda kasowa".

Uzasadnienie: Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (prawo do odliczenia) powstaje, co do zasady, w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy (zob. art. 86 ust. 10 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r., poz. 710 z późn. zm. – dalej u.p.t.u.). Nie jest to jednak zasada bezwzględnie obowiązująca. Najważniejszy wyjątek od tej zasady określa art. 86 ust. 10b pkt 1 u.p.t.u., który stanowi, że prawo do odliczenia powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.

Wskazać jednocześnie pragnę, że (inaczej niż się miała rzecz do końca 2013 r.) obecnie nie ma szczególnego przepisu dotyczącego odliczania podatku naliczonego z faktur oznaczonych wyrazami „metoda kasowa” (czyli faktur wystawianych przez małych podatników rozliczających podatek VAT metodą kasową, faktur dokumentujących dostawy towarów lub świadczenie usług, w odniesieniu do których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 u.p.t.u., oraz faktur dokumentujących usługi świadczone przez komorników – zob. art. 106e ust. 1 pkt 1`6 u.p.t.u.). Nie oznacza to jednak, że – inaczej niż do końca 2013 r. – odliczanie podatku naliczonego z takich faktur możliwe jest przez ich opłaceniem.

Wskazanego przepisu nie ma, gdyż po prostu nie jest on już potrzebny. Dla czynności udokumentowanych fakturami oznaczonych wyrazami „metoda kasowa” obowiązek podatkowy powstaje bowiem u sprzedawcy z dniem otrzymania całości lub części zapłaty (z nieistotnym w przypadku korzystania prawa do odliczenia wyjątkiem dotyczącym sprzedaży dokonywanej przez małego podatnika rozliczającego podatek VAT metodą kasową dla podmiotów niebędących zarejestrowanymi podatnikami VAT czynnymi), a w konsekwencji prawo do odliczenia podatku naliczonego powstaje dopiero z chwilą uregulowania tych faktur w części (wówczas prawo do odliczenia podatku naliczonego powstaje w tej części) lub w całości (a więc tak samo jak wynikało do końca 2013 r. z przepisów § 18 obowiązującego wówczas rozporządzenia Ministra Finansów z dnia kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług – tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 247).

Potwierdzają to organy podatkowe w udzielanych, czego przykładem może być interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 9 kwietnia 2014 r. (IPPP1/443-288/14-4/EK). W interpretacji tej organ podatkowy potwierdził prawidłowość stanowiska podatnika, że „Wnioskodawca jako nabywca usług od podwykonawcy będącego małym podatnikiem, który rozlicza się metodą kasową, może dokonać obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w całości dopiero w rozliczeniu za okres, w którym zapłaci całość wynagrodzenia na rzecz podwykonawcy. Dopiero bowiem z dniem, w którym podwykonawca otrzyma od Wnioskodawcy całość zapłaty, powstanie u podwykonawcy obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usług budowlanych, a tym samym Wnioskodawca nabędzie prawo do obniżenia VAT należnego w całości o kwotę podatku naliczonego, określoną w fakturze wystawionej przez podwykonawcę”.

A zatem odpowiedź na pytanie zależy od tego, kiedy uregulujecie Państwo należność z otrzymanej faktury "metoda kasowa". Przykładowo podatnik, który otrzyma fakturę "metoda kasowa" w styczniu (dokumentującą dostawę towaru wydanego w styczniu lub wykonanie w styczniu usługi) i opłaci ją dopiero w marcu, podatek z tej faktury odliczyć będzie dopiero w ramach deklaracji VAT-7 za marzec. Późniejsze opłacenie takiej faktury spowoduje, że możliwość odliczenia podatku naliczonego z tej faktury powstanie odpowiednio później.

Tomasz Krywan

doradca podatkowy online

Porada podatkowa opracowana w dniu 23 marca 2017 r. dla: