Numery VAT w ewidencji VAT oraz plikach JPK

Pytanie: Jak prawidłowo prowadzić ewidencję zakupu i sprzedaży dla celów podatku VAT oraz JPK - w przypadku czynności objętych procedurą odwrotnego obciążenia - zał. 11 i zał. 14 ustawy o VAT? Czyje dane należy wpisywać jako dane identyfikacyjne kontrahenta, za pomocą którego kontrahent jest zidentyfikowany na potrzeby podatku (art. 109 ustawy ust. 3 ustawy o VAT)? Czy w związku z tym że podatnikiem jest nabywca - dane te powinny być nabywcy czy dostawcy? Czy też w przypadku podatku należnego dane nabywcy, a naliczonego dane dostawcy?

Odpowiedź: Podatnicy dokonujący dostaw towarów lub świadczący usługi, dla których podatnikami są nabywcy, obowiązani są w ewidencji VAT wskazywać numery nabywców tych towarów i usług (będących podatnikami z tytułu czynności, których te towary i usługi są przedmiotem). Z kolei nabywcy towarów i usług będący podatnikami z tytułu czynności, których te towary i usługi są przedmiotem, obowiązani są w ewidencji VAT wskazywać numery sprzedawców tych towarów i usług.

Uzasadnienie: Z art. 109 ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r., poz. 1221 z późn. zm.) wynika, że ewidencja VAT powinna zawierać dane niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej oraz informacji podsumowującej, którymi są w szczególności:

• dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania,
• dane niezbędne do określenia wysokości kwoty podatku należnego oraz korekt podatku należnego,
• dane niezbędne do określenia kwoty podatku naliczonego obniżającej kwotę podatku należnego oraz korekt podatku naliczonego,
• dane niezbędne do określenia kwoty podatku podlegającej wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu,
• inne dane służące identyfikacji poszczególnych transakcji, w tym numer, za pomocą którego kontrahent jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej.

Zwrócić należy uwagę, że w art. 109 ust. 3 u.p.t.u. mowa jest o numerze „kontrahenta”, a nie „podatnika”. Oznacza to, że podatnicy dokonujący dostaw towarów lub świadczący usługi, dla których podatnikami są nabywcy, obowiązani są w ewidencji VAT wskazywać numery nabywców tych towarów i usług (będących podatnikami z tytułu czynności, których te towary i usługi są przedmiotem). Z kolei nabywcy towarów i usług będący – na podstawie przepisów art. 17 ust. 1 pkt 4, 5, 7 lub 8 u.p.t.u. - podatnikami z tytułu czynności, których te towary i usługi są przedmiotem, obowiązani są w ewidencji VAT wskazywać numery sprzedawców tych towarów i usług.

Sposób ujęcia tych numerów zależy od podatników, gdyż cechą charakterystyczną przepisów VAT jest pozostawienie podatnikom swobody co do sposobu prowadzenia ewidencji VAT. Tym niemniej przyporządkowywanie kwot podatku należnego do nabywcy, a naliczonego do dostawcy, nie jest według mnie prawidłowe, gdyż w przypadku mechanizmu odwrotnego obciążenia zarówno podatek należny, jak i podatek naliczony występują tylko u nabywców.

Tomasz Krywan

doradca podatkowy online

Porada podatkowa opracowana w dniu 15 września 2017 r. dla: