Odliczenie VAT z faktur wystawianych przez bary szybkiej obsługi

Pytanie: Czy można odliczać vat naliczony z faktur dotyczących zakupów jedzenia w barach/restauracjach szybkiej obsługi (fast-food), gdzie na fakturze nie widnieje "usługa gastronomiczna" a konkretnie zakupione produktu np. frytki, cola, burgery? W ten sposób najczęściej fakturowane są usługi, gdzie klient nie jest obsługiwany przez kelnerów (przy stolikach), a po prostu sam odbiera jedzenie od obsługi w celu zjedzenia na miejscu, czy zabrania ze sobą. To samo dotyczy napojów w barach, gdzie klient otrzyma fakturę za "sok" podany przy barze. Czy ma znaczenie to, że produkt został zakupiony w punkcie gastronomicznym? Czy wówczas musimy uznać, że mamy do czynienia z ogólnie rozumianą usługą gastronomiczną i nie ma znaczenia co wpisano na fakturze?

Odpowiedź: W świetle stanowiska reprezentowanego przez Ministra Finansów podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia z faktur dokumentujących zakupy jedzenia w barach/restauracjach szybkiej obsługi. W grę natomiast wchodzi odliczanie podatku naliczonego z faktur dokumentujących zakupy napojów w barach.

Uzasadnienie: Prawo do odliczenia przysługuje, co do zasady, w zakresie, w jakim towary i usługi nabywane przez podatników wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych (zob. art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1221 z późn. zm. – dalej u.p.t.u.). Istnieją jednak ograniczenia prawa do odliczenia, które określają przepisy art. 88 u.p.t.u. Z przepisów tych wynika, że na odliczanie podatku naliczonego nie pozwalają, między innymi, zakupy usług gastronomicznych (zob. art. 88 ust. 1 pkt 4 lit. a u.p.t.u.).

Mając to na uwadze wyjaśnić pragnę, że prawidłowa treść faktur dokumentujących świadczenie usług gastronomicznych rodzi wątpliwości. Teoretycznie nie podstaw do wymagania od podatników wskazywania na fakturach poszczególnych potraw (czy ich elementów) zamawianych przez klientów. Tym niemniej organy podatkowe często wymagają tego od podatników i takie postępowanie jest bardzo powszechne. Powoduje to, że okoliczność, iż na fakturach, o których mowa, wskazane są poszczególne zamówione produkty (np. frytki, cola czy burgery) nie przesądza o tym, że dokonany zakup nie jest zakupem usługi gastronomicznej.

Wyjaśnić jednocześnie pragnę, że z interpretacji ogólnej Ministra Finansów z dnia 24 czerwca 2016 r. (sygn. PT1.050.3.2016.156) wynika, że sprzedaż posiłków na wynos stanowi świadczenie usług, a nie – jak przez długi czas powszechnie przyjmowano – dokonywanie dostaw towarów. Przyjęcie takiego stanowiska oznaczałoby, że w przypadkach, o których mowa, nabywane są usługi gastronomiczne, a w konsekwencji podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia z faktur dokumentujących zakupy jedzenia w barach/restauracjach szybkiej obsługi.

Zastrzec jednak pragnę, że w mojej ocenie stanowisko zajęte przez Ministra Finansów we wskazanej interpretacji ogólnej jest sprzeczne z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (zob. przykładowo wyrok w sprawie C-231/94 czy wyrok w sprawach C-497/09, C-499/09, C-501/09 i C-502/09), a w konsekwencji nieprawidłowe. Odrzucenie tego stanowiska oznaczałoby zaś, że wyłączenie, o którym mowa w art. 88 ust. 1 pkt 4 u.p.t.u., nie ma jednak w omawianych przypadkach zastosowania, a w konsekwencji prawo do odliczania podatku naliczonego z faktur dokumentujących zakupy jedzenia w barach/restauracjach szybkiej obsługi w przypadkach takich jak wskazany jest jednak możliwe.

Wyjaśnić jednocześnie pragnę, że pojęcie „usług gastronomicznych” na użytek omawianego wyłączenia jest rozumiane wąsko, tj. uznaje się, że dotyczy ono tylko usług klasyfikowanych w grupie 56.1 stosowanego dla celów podatkowych PKWiU z 2008 r. (jako usługi restauracji i pozostałych placówek gastronomicznych). W konsekwencji przyjmuje się, że wyłączenie to nie dotyczy, między innymi, klasyfikowanych w grupie 56.2 usług przygotowywania żywności dla odbiorców zewnętrznych (katering) i pozostałych usług gastronomicznych oraz klasyfikowanych w grupowaniu 56.3 usług przygotowywania i podawania napojów (co potwierdzają organy podatkowe – zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 4 września 2012 r. – IBPP1/443-560/12/AW), interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 25 września 2012 r. – ITPP1/443-806/12/KM czy interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 11 stycznia 2013 r. – IPPP1/443-1110/12-2/EK). A zatem w przypadku zakupu napojów w barach prawo do odliczenia podatku naliczonego z otrzymywanych faktur może przysługiwać (także jeżeli podatnik otrzyma fakturę za „sok”).

Tomasz Krywan

doradca podatkowy online

Porada podatkowa opracowana w dniu 4 września 2017 r. dla:  

Wolters Kluwer

zamów aktualizację odpowiedzi