Wyszukaj interesujące zagadnienie w serwisie podatkoweopinie.pl
Pytanie: Otrzymujemy od kontrahentów/podwykonawców robót budowlanych faktury VAT. Zdarza się, że faktury te płacimy w części, zatrzymując część kwoty faktury brutto jako zabezpieczenie należytego wykonania umowy (gwarancja). W jaki sposób dokonać płatności częściowej mechanizmem podzielonej płatności, czy właściwe będzie podejście, że zrealizujemy przelew określając proporcjonalnie wartość netto i kwotę podatku VAT? Czy należy jednak przyjąć stanowisko, że podatek VAT powinien zostać zapłacony w całości, pomimo tego, iż kwota przelewu stanowi część faktury brutto? Na przykład faktura na kwotę 123.000 zł.;zatrzymane zabezpieczenie 30.000 zł; w takiej sytuacji komunikat przelewu MPP wygląda następująco: wartość brutto 93.000 zł, podatek VAT (liczony metodą w stu, w proporcji) 17.390,24 zł. Czy jest to prawidłowe podejście? Czy zwrot zatrzymanej kwoty (np. za 3 lata) należy potraktować jako zapłata za fakturę (pozostała część),stąd zastosować MPP i wówczas proporcjonalne "zamknąć" kwotę VAT i netto?
Odpowiedź: Nie jest na dzień dzisiejszy możliwe jednoznaczne wskazanie czy w części przypadającej na potrącaną kwotę istnieje obowiązek dokonania płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności czy też nie. Bezpieczniej jest przyjąć, że tak. Oznaczałoby to, że nie jest dopuszczalne dokonanie płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności określając proporcjonalnie kwoty netto oraz VAT.
Uzasadnienie: Z dniem 1 listopada 2019 r. weszły w życie przepisy określające obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności (zob. art. 108a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r., poz. 2174 z późn. zm. – dalej u.p.t.u.). Przepisu określającego ten obowiązek nie stosuje się jednak – w zakresie, w jakim kwoty są potrącane – w przypadku dokonania potrącenia, o którym mowa w art. 498 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r., poz. 1145) – dalej k.c. (zob. art. 108a ust. 1d u.p.t.u.). W zakresie tym podatnicy nie mają obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności.
Zauważyć jednak należy, że przedmiotem potrącenia, o którym mowa w art. 498 k.c., mogą być wyłącznie wierzytelności wymagalne (czyli te, których termin zapłaty już upłynął). W praktyce obrotu gospodarczej potrącane są zaś najczęściej wierzytelności, które jeszcze nie są wymagalne (tzw. potrącenie umowne). W mojej ocenie wskazane wyłączenie stosowania mechanizmu podzielonej płatności powinno mieć zastosowanie również w przypadku dokonywania takich potrąceń (kompensat), jednak jak dotąd Ministerstwo Finansów nie zajęło stanowisko w tej kwestii, jak również nie jest jak na razie znane stanowisko reprezentowane w tej kwestii przez organy podatkowe.
Mając to na uwadze wskazać pragnę, że potrącenie dokonywane we wskazanej sytuacji ma charakter potrącenia umownego. W świetle powyższego nie jest na dzień dzisiejszy możliwe jednoznaczne wskazanie czy w części przypadającej na potrącaną kwotę istnieje obowiązek dokonania płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności czy też nie. Bezpieczniej na razie jest zatem przyjąć, że tak. Oznaczałoby to, że nie jest dopuszczalne dokonanie płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności określając proporcjonalnie kwoty netto oraz VAT.
Wskazać jednocześnie pragnę, że z udzielanych na łamach prasowych wyjaśnień Ministerstwa Finansów dotyczących opłacania faktur wystawionych w walutach obcych z kwotami podatku VAT wyrażonymi w złotych wynika, iż obowiązek dokonania płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności może być wypełniony poprzez dokonanie z zastosowaniem tego mechanizmu płatności samej kwoty podatku VAT. Przyjęcie takiego stanowiska oznaczałoby, że obowiązek dokonania płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności może być również wypełniony poprzez dokonanie z zastosowaniem tego mechanizmu płatności części kwoty netto oraz całej kwoty podatku VAT. W konsekwencji jeżeli nie wchodzi w grę rezygnacja z dokonywania potrącenia, o którym mowa, i dokonanie zapłaty całej kwoty brutto z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, zalecałbym to właśnie rozwiązanie (np. w przedstawionej sytuacji dokonanie zapłaty z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności kwot 70.000 zł netto + 23.000 zł VAT).
Zastrzec jednak pragnę, że na dzień dzisiejszy nie jest to postępowanie całkowicie bezpieczne. Pełne bezpieczeństwo zagwarantowałaby jedynie rezygnacja z potrącania kwoty kaucji gwarancyjnej (na rzecz otrzymania jej w innej formie, np. w formie przelewu od wykonawcy robót, przy czym nie ma przeszkód, aby wykonawca taką kaucję przelał z otrzymanych za wykonanie robót środków czy pierwszej ich transzy) i dokonywanie z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności zapłaty całej kwoty brutto.
Wyjaśnić na zakończenie pragnę, że zwrot wykonawcy robót budowlanych kwoty zatrzymanej (czy pobranej) kaucji nie stanowi żadnego z określonych przepisami art. 108a u.p.t.u. zdarzeń, z którym ustawodawca wiąże obowiązek czy możliwość dokonania płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. W konsekwencji zwrot ten może zostać dokonany w dowolnej formie (z wyłączeniem zastosowania mechanizmu podzielonej płatności).
Tomasz Krywan
doradca podatkowy online
Odpowiedź udzielona w dniu 26 listopada 2019 r. dla:
