Przekazanie wybudowanego domu na cele osobiste a VAT

Pytanie: Deweloper wybudował 10 domów w działalności gospodarczej. 9 domów sprzedał a jeden chce przekazać na własne cele osobiste mieszkaniowe. Jakie dokumenty są potrzebne do ustalenia wartości nieruchomości podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT. Czy można przyjąć koszt wytworzenia, czy powinno się naliczyć VAT od ceny rynkowej?

Odpowiedź: Uważam, że w przedstawionej sytuacji podstawę opodatkowania stanowić będzie zaktualizowany (na dzień przekazania na cele osobiste) koszt wytworzenia przekazywanego na cele osobiste budynku, tj. koszt jaki podatnik poniósłby obecnie na wytworzenie tego budynku.

Uzasadnienie: Opodatkowaniu VAT podlegają między innymi odpłatne dostawy towarów na terytorium kraju (zob. art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r., poz. 931 z późn. zm. – dalej u.p.t.u.). Jak przy tym stanowi art. 7 ust. 2 u.p.t.u., przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w tym między innymi przekazanie towarów na cele osobiste podatnika, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

W przedstawionej sytuacji podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia części VAT z tytułu wytworzenia domów. Powoduje to, że na podstawie art. 7 ust. 2 u.p.t.u. przekazanie jednego z tych domów na cele osobiste będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT jako nieodpłatna dostawa towarów.

Wskazać jednocześnie pragnę, że podstawę opodatkowania nieodpłatnych dostaw towarów stanowi cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia - koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy tych towarów (zob. art. 29a ust. 2 u.p.t.u.). Przepis ten najczęściej interpretuje się w ten sposób, że podstawą opodatkowania jest w przypadku rzeczy nabytych przez podatników jej wartość zaktualizowana (rynkowa), tj. taka, za którą podatnik nabyłby daną lub podobną rzecz na rynku w momencie powstania obowiązku podatkowego (zob. przykładowo wyroki NSA z dnia 9 marca 2010 r. – I FSK 2147/08 oraz z dnia 21 lutego 2013 r. – I FSK 492/12).

Podobnie ma się sytuacja w przypadku rzeczy przez podatników wytworzonych (zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 21 maja 2018 r. – 0114-KDIP4.4012.185.2018.1.KR). W konsekwencji uważam, że w przedstawionej sytuacji podstawę opodatkowania stanowić będzie zaktualizowany (na dzień przekazania na cele osobiste) koszt wytworzenia przekazywanego na cele osobiste budynku, tj. koszt jaki podatnik poniósłby obecnie na wytworzenie tego budynku.

Tomasz Krywan, doradca podatkowy

Odpowiedź udzielona w dniu 13 czerwca 2022 r. dla: