Rezygnacja ze statusu czynnego podatnika VAT

Pytanie: Osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą prowadzi swoją firmę wykonując usługi projektowania graficznego oraz produkuje i sprzedaje kosmetyki naturalne. Proszę o informację w jaki sposób można zrezygnować z pozostawania czynnym podatnikiem VAT w przypadku zaprzestania wykonywania czynności powodujących opodatkowanie podatkiem VAT?

Odpowiedź: Jeżeli wskazany podatnik zamierza nadal prowadzić działalność gospodarczą, lecz jako podatnik korzystający ze zwolnienia podmiotowego (i w świetle powyższego przysługuje mu uprawnienie do ponownego wyboru zwolnienia podmiotowego), powinien złożyć aktualizację zgłoszenia VAT-R. W zgłoszeniu tym podatnik powinien zaznaczyć kwadrat 30 i wskazać w poz. 46 pierwszy dzień miesiąca, od którego korzystać będzie ze zwolnienia podmiotowego. Jeżeli natomiast podatnik ten zamierza zaprzestać wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu (w uproszczeniu – zlikwidować działalność gospodarczą), powinien złożyć zgłoszenie VAT-Z.

Uzasadnienie: Przepisy zwalniają od podatku VAT sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł (zob. art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r., poz. 1570 z późn. zm. – dalej u.p.t.u.), jak również sprzedaż dokonywaną przez podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekracza, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, 200 000 zł (zob. art. 113 ust. 9 u.p.t.u.). Jest to tzw. zwolnienie podmiotowe. Podatnicy korzystający z tego zwolnienia nie naliczają podatku VAT należnego oraz zwolnieni są z większości obowiązków w zakresie VAT, np. nie muszą rejestrować się jako podatnicy VAT (zob. art. 96 ust. 3 u.p.t.u.).

Jednocześnie na podstawie art. 113 ust. 11 u.p.t.u., podatnik, który utracił prawo do tzw. zwolnienia podmiotowego (tj. zwolnienia obejmującego sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł) lub zrezygnował z tego zwolnienia, może, nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia określonego w art. 113 ust. 1 u.p.t.u. Wybór taki dokonany może być od początku dowolnego miesiąca (kwestia ta przez dłuższy czas budziła wątpliwości, jednak potwierdził to Minister Finansów w interpretacji ogólnej z 24 kwietnia 2015 r. – PT3.8101.4.2015.LBE.72).

Jeżeli w świetle powyższego podatnik, o którym mowa, zamierza nadal prowadzić działalność gospodarczą, lecz jako podatnik korzystający ze zwolnienia podmiotowego (i w świetle powyższego przysługuje mu uprawnienie do ponownego wyboru zwolnienia podmiotowego), powinien złożyć aktualizację zgłoszenia VAT-R. W zgłoszeniu tym podatnik powinien zaznaczyć kwadrat 30 i wskazać w poz. 46 pierwszy dzień miesiąca, od którego korzystać będzie ze zwolnienia podmiotowego.

Wskazać jednocześnie pragnę, że – jak stanowi art. 96 ust. 6 u.p.t.u. - jeżeli podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT zaprzestał wykonywania czynności podlegającej opodatkowaniu, jest on obowiązany zgłosić zaprzestanie działalności naczelnikowi urzędu skarbowego. Zgłoszenie to – składane na formularzu VAT-Z - stanowi dla naczelnika urzędu skarbowego podstawę do wykreślenia podatnika z rejestru jako podatnika VAT. Jeżeli zatem podatnik, o którym mowa, zamierza zaprzestać wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu (w uproszczeniu – zlikwidować działalność gospodarczą), powinien złożyć zgłoszenie VAT-Z.

Tomasz Krywan, doradca podatkowy

Odpowiedź udzielona w dniu 5 września 2023 r. dla: