Skutki VAT otrzymania rabatu pośredniego

Pytanie: W związku z osiągnięciem rocznego planu zakupowego danego produktu firmie  - zgodnie z zawartą umową - należy się premia. Produkty kupowane są od kilku dystrybutorów towaru, a nie bezpośrednio od producenta, z którym podpisana jest umowa na wypłatę premii rocznej, która uzależniona jest od określonego poziomu wykonanych zakupów. Czy za powyższą usługę firma powinna wystawić fakturę czy notę obciążeniową? Od firmy, z którą mamy podpisaną umowę na wypłatę premiii rocznej, nie otrzymaliśmy żadnej faktury, gdyż towary kupowane są od kilku innych firm (produkty kupowane są od kilku różnych dystrybutorów towaru, a nie bezpośrednio od producenta z którym podpisana jest umowa na wypłatę premii rocznej). W takim razie, która ze spółek miała by wystawić fakturę korygującą?

Odpowiedź: W przedstawionej sytuacji nie dochodzi do świadczenia usługi, lecz do udzielenia tzw. rabatu pośredniego. Rabat ten powinien zostać udokumentowany przez producenta notą księgową określającą kwotę VAT, której otrzymanie zobowiązuje Państwa do obniżenia kwoty podatku naliczonego o kwotę lub kwoty VAT wynikające z otrzymanej noty księgowej.

Uzasadnienie: W pierwszej kolejności pragnę wyjaśnić, że premie pieniężne otrzymywane z tytułu wartości dokonanych zakupów (zakładam, że taki charakter ma właśnie otrzymana przez Państwa kwota) stanowią rodzaj rabatu. Orzekł tak NSA w uchwale z dnia 25 czerwca 2012 r. (I FPS 2/12) stwierdzając, że „wypłata kontrahentowi bonusu warunkowego (premii pieniężnej) z tytułu osiągnięcia określonej wielkości sprzedaży lub terminowości regulowania należności stanowi rabat (…) zmniejszający podstawę opodatkowania”.

Mając to na uwadze zauważyć należy, że w przedstawionym stanie faktycznym premię pieniężną spółka otrzymała nie od podmiotów, od których nabywała towary producenta X, lecz bezpośrednio od producenta X. Przyjmuje się, że w tego typu sytuacjach przyznawane rabaty (tzw. rabaty pośrednie) obniżają podstawę opodatkowania oraz – jeżeli wystąpił - podatek należny podatników przyznających te rabaty (zob. przykładowo wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 24 października 1996 r. w sprawie C-317/94 czy z dnia 15 października 2002 r. w sprawie C-427/98) bez konieczności wystawiania faktury korygującej (zob. przykładowo wyrok NSA z dnia 15 stycznia 2009 r. – I FSK 1653/07) czy interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 18 października 2016 r. - IBPP1/4512-512/16-2/LSz).

Konsekwentnie należy uznać, że bez otrzymania faktury korygującej do obniżenia podatku odliczonego w tego typu sytuacjach obowiązani są podatnicy otrzymujący rabaty, w tym rabaty udzielane w formie przyznania premii pieniężnej. Takie też stanowisko reprezentują organy podatkowe, czego przykładem może być interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 17 czerwca 2013 r. (IBPP1/443-218/13/ES), interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 18 września 2013 r. (IPTPP2/443-461/13-4/JS) czy interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 18 maja 2015 r. (IPPP1/4512-260/15-2/AS). Jak czytamy w ostatniej ze wskazanych interpretacji, „z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, że rabat pośredni udzielony Wnioskodawcy zostanie udokumentowany notą księgową wystawioną przez Producenta. Wysokość obrotów uprawniających do otrzymania rabatu ustalona jest przez Wnioskodawcę i Producenta na podstawie wartości zakupów produktów dokonanych w hurtowniach współpracujących z Producentem. W konsekwencji Producent będzie posiadał prawo do obniżenia podstawy opodatkowania, i tym samym Wnioskodawca, otrzymując od Producenta notę dokumentującą wartość udzielonego rabatu winien obniżyć swój podatek VAT naliczony o kwoty VAT wynikające z otrzymanej noty księgowej”.

Mając to na uwadze wyjaśnić pragnę, że w przedstawionej sytuacji nie dochodzi do świadczenia usługi, lecz do udzielenia tzw. rabatu pośredniego. Rabat ten powinien zostać udokumentowany przez producenta notą księgową określającą kwotę VAT, której otrzymanie zobowiązuje Państwa do obniżenia kwoty podatku naliczonego o kwotę lub kwoty VAT wynikające z otrzymanej noty księgowej.

Tomasz Krywan

doradca podatkowy online

Porada podatkowa opracowana w dniu 16 sierpnia 2018 r. dla: