Skutki VAT wymiany towaru na wolny od wad

Pytanie: Jesteśmy Spółką zajmującą się handlem towarami budowlanymi. W roku 2015 sprzedaliśmy kontrahentowi deskę tarasową, która następnie została zareklamowana przez klienta . Próbki towaru zostały przesłane do ekspertyzy. Ekspertyza potwierdziła, że jest to wada ukryta towaru i deski nie nadają się do dalszej sprzedaży. W związku z powyższym wymieniliśmy klientowi towar na wolny od wad oraz dokonaliśmy likwidacji towaru wadliwego. Reklamacja do dostawcy towaru nie była składana z uwagi na to, iż towar został zakupiony z Peruw roku 2014 i nie prowadzimy już współpracy z dostawcą. 1. Czy wymiana towaru na wolny od wad podlega opodatkowaniu podatkiem VAT? 2. Czy Spółka miała prawo do odliczenia 100% podatku VAT przy zakupie? 3. Czy też Spółka powinna skorygować odliczony VAT w momencie likwidacji towaru?

Odpowiedź: W związku z wymianą towarów na wolne od wad nie dochodzi do opodatkowania podatkiem VAT. Państwa spółce przysługiwało pełne prawo do odliczenia z tytułu nabycia deski tarasowej, która została zareklamowana (jak również z tytułu nabycia deski tarasowej wydanej w ramach wymiany). Państwa spółka nie ma obowiązku korygować podatku odliczonego.

Uzasadnienie: Jedną z czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT jest odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju (zob. art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r., poz. 1221 z późn. zm. – dalej u.p.t.u.). Za odpłatne dostawy towarów uznaje się również niektóre nieodpłatne przekazania towarów (zob. art. 7 ust. 2-7 u.p.t.u.).

Mając to na uwadze wyjaśnić pragnę, że aby przekazanie towarów podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako nieodpłatna dostawa towarów, nie może następować w wykonaniu obowiązku wynikającego z umowy o dokonanie odpłatnej dostawy towarów (w tym odpłatnej dostawy towarów stanowiącej eksport towarów lub wewnątrzwspólnotową dostawę towarów). Powoduje to, między innymi, że do podlegających opodatkowaniu nieodpłatnych dostaw towarów nie dochodzi w związku z przekazywaniem w ramach reklamacji towarów wolnych od wad. Przekazania takie stanowią element wcześniej podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług czynności odpłatnej, a nie podlegającą odrębnemu opodatkowaniu czynność nieodpłatną.

Powoduje to, że w związku z wymianą towarów na wolne od wad nie dochodzi do opodatkowania podatkiem VAT. Potwierdzają to w udzielanych wyjaśnieniach organy podatkowe, czego przykładem może być interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 30 czerwca 2016 r. (ILPP2/4512-1-278/16-2/MW). Czytamy w niej, że „czynność wymiany towaru wadliwego na towar wolny od wad w przedmiotowej sprawie znajduje się poza zakresem opodatkowania VAT. Wykonanie ww. czynność stanowi bowiem dalszą część uprzednio wykonanego pierwotnego świadczenia (sprzedaży maszyny rolniczej marki X model Y). Spółka nie dokonuje nowej sprzedaży towaru ani nie świadczy żadnej dodatkowej odpłatnej usługi. Czynności te wynikają wyłącznie z uprzednio zawartej transakcji pomiędzy stronami. (…) Podsumowując, wymiana w ramach gwarancji towaru wadliwego na podobny towar wolny od wad, który parametrami, wyposażeniem, jak również ceną odpowiada towarowi wadliwemu nie powoduje dla Wnioskodawcy nowych skutków na gruncie podatku od towarów i usług w postaci opodatkowania podatkiem VAT”.

Wymiana towaru na wolny od wad nie wpływa również na przysługujące podatnikom prawo do odliczenia (także z tytułu nabycia towarów wydawanych jako wolne od wad – zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 31 stycznia 2014 r. - IPPP3/443-628/12/14-7/S/SM). A zatem w przedstawionym stanie faktycznym Państwa spółce przysługiwało pełne prawo do odliczenia z tytułu nabycia deski tarasowej, która została zareklamowana (jak również z tytułu nabycia deski tarasowej wydanej w ramach wymiany).

Odnośnie ostatniego z pytań wyjaśnić pragnę, że zniszczenie (w tym na skutek likwidacji) towarów nie powoduje, co do zasady, zmiany prawa do odliczenia skutkującej obowiązkiem dokonania korekty odliczonego podatku (nieistotny w omawianej sytuacji wyjątek dotyczy tzw. niedoborów zawinionych). Warunkiem jest odpowiednie (tj. wiarygodne) udokumentowanie i potwierdzenie zniszczenia. Wynika to wprost z art. 185 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE L 347 z 11 grudnia 2006 r. z późn. zm.), który stanowi, że korekta nie jest dokonywana, między innymi, w przypadku należycie udokumentowanego lub potwierdzonego zniszczenia, zagubienia lub kradzieży własności.

Takie też stanowisko reprezentują sądy administracyjne. Tytułem przykładu wskazać można wyrok WSA w Poznaniu z dnia 14 stycznia 2011 r. (I SA/Po 842/10), w którym czytamy, że „utrata, zniszczenie lub kradzież towarów nie są zasadniczo uznawane za okoliczności zmieniające prawo do odliczenia. Jeśli zatem utracone, zniszczone lub skradzione towary były przeznaczone do działalności opodatkowanej i odliczono podatek naliczony przy ich nabyciu, nie powstaje konieczność korekty. Stwierdzone niedobory niezawinione towarów (np. na skutek zniszczeń bądź kradzieży), nie będą powodować konieczności korekty podatku naliczonego od towarów, których dotknęły niedobory jeżeli zostaną prawidłowo udokumentowane”.

Taka właśnie sytuacja ma w przedstawionej sytuacji miejsce, gdyż towary zostaną zniszczone przez spółkę zniszczone ze względu na przyczynę niezależną od spółki, tj. ukrytą wadę towarów. Uważam zatem, że w przedstawionej sytuacji Państwa spółka nie ma obowiązku korygować podatku odliczonego. Odpowiednie zastosowanie ma, przykładowo, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 22 czerwca 2012 r. (IBPP1/443-369/12/LSz), w której czytamy, że „skoro doszło w przedmiotowej sprawie do konieczności zniszczenia/likwidacji towarów, materiałów czy półfabrykatów z przyczyn niezależnych od Wnioskodawcy, a zakupionych wcześniej z zamiarem ich wykorzystania do działalności opodatkowanej podatkiem VAT, to Wnioskodawca nie utracił prawa do odliczenia podatku naliczonego i nie jest zobowiązany do dokonania korekty tego odliczonego podatku, przy zachowaniu oczywiście przepisów art. 88 ustawy o VAT”.

Tomasz Krywan

doradca podatkowy online

Porada podatkowa opracowana w dniu 24 sierpnia 2017 r. dla: