Wyszukaj interesujące zagadnienie w serwisie podatkoweopinie.pl
Pytanie: Czy podwykonawca świadczący usługi budowlane na terenie Francji ale wystawiający faktury dla polskiego wykonawcy powinien dokonać zgłoszenia na druku VAT-R do vatu unijnego w Polsce? Podwykonawca nie przekroczył limitu 150 tys zł. i nie jest podatnikiem VAT - nie dokonywał zgłoszenia. Wystawia faktury na polskiego wykonawcę z "zw"- zwolnione - zwolnienie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. Czy powinien wystawiać faktury z adnotacją NP? Czy powinien wykazywać te usługi w deklaracjach podsumowujących (po uprzednim zgłoszeniu do vat-u unijnego)? Spotkałam się z opinią, ze usługi związane z nieruchomością położonym w kraju UE nie podlegają wykazaniu w VAT-UE. Czytałam, że podwykonawca powinien zarejestrować się we Francji jako przedsiębiorca. Zrozumiałe mogłoby to być, gdyby wystawiał fakturę na rzecz francuskiego nabywcy, ale przecież wystawia fakturę na rzecz polskiego wykonawcy. Czy rzeczywiście w każdej sytuacji kiedy świadczy się usługę dotyczącą nieruchomości położonej w innym kraju UE należy się tam rejestrować - nie wystarczy napisać na fakturze "odwrotne obciążenie"?
Odpowiedź: W związku ze świadczeniem wskazanych usług podatnik (podwykonawca), o którym mowa, nie jest obowiązany do rejestracji VAT UE w Polsce, jak również wykazywać ich świadczenia w informacjach podsumowujących VAT UE składanych w Polsce. Rodzaj wystawianych przez podatnika (podwykonawcę), o którym mowa, zależy od tego czy przepisy francuskie nakładają obowiązek rozliczania VAT na nabywcę przedmiotowych usług (tj. na polskiego głównego wykonawcę).
Opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce podlega, między innymi, odpłatne świadczenie usług na terytorium Polski (zob. art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r., poz. 710 z późn. zm. – dalej u.p.t.u.). A contrario – nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce odpłatne świadczenie usług poza terytorium Polski. O tym czy świadczenie usług ma miejsce na terytorium kraju decydują przepisy o miejscu świadczenia usług, tj. przede wszystkim przepisy art. 28a-28o u.p.t.u..
Przepisy te przewidują, między innymi, szczególny sposób ustalania miejsca świadczenia usług związanych z nieruchomościami. Miejscem świadczenia takich usług jest miejsce położenia nieruchomości (zob. art. 28e u.p.t.u.). Dotyczy to, między innymi, świadczenia usług budowlanych, a więc miejsce świadczenia wskazanych w pytaniu usług znajdowało się na terytorium Francji. Świadczenie tych usług nie podlega zatem opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce, lecz we Francji.
Mając to na uwadze wyjaśnić, że w związku ze świadczeniem tych usług podatnik (podwykonawca), o którym mowa, nie jest obowiązany do rejestracji VAT UE w Polsce. Nie jest to bowiem świadczenie usług, o których mowa w art. 100 ust. 1 pkt 4 u.p.t.u. (podobnie ma się rzecz w przypadku innych usług związanych z nieruchomościami). Z tego samego powodu świadczenia usług, o których mowa, podatnik (podwykonawca), o którym mowa, nie musi wykazywać w informacjach podsumowujących VAT-UE.
Jednocześnie pragnę wyjaśnić, że rodzaj wystawianych przez podatnika (podwykonawcę), o którym mowa, zależy od tego czy przepisy francuskie nakładają obowiązek rozliczania VAT na nabywcę przedmiotowych usług (tj. na polskiego głównego wykonawcę). Jeżeli tak, polskie przepisy o wystawianiu faktur mają zastosowanie (zob. art. 106a pkt 2 lit. a u.p.t.u.), a w konsekwencji podatnik (podwykonawca), o którym mowa, powinien wystawiać faktury bez danych dotyczących stawki i kwoty podatku (zob. art. 106e ust. 5 pkt 2 w zw. z art. 106a pkt 2 lit. a u.p.t.u.) oraz z wyrazami "odwrotne obciążenie" (zob. art. 106e ust. 1 pkt 18 u.p.t.u.). W przeciwnym razie powinien on wystawiać faktury zgodnie z przepisami francuskimi (czyli, w uproszczeniu, faktury francuskie).
W tym drugim przypadku podatnik (podwykonawca), o którym mowa, najprawdopodobniej jest również obowiązany do rejestracji jako podatnik VAT we Francji (najprawdopodobniej, gdyż decyduje o tym brzmienie przepisów francuskich). Skoro bowiem nabywca nie jest na podstawie przepisów francuskich obowiązany do rozliczania VAT z tytułu świadczenia przedmiotowych usług, podatek ten rozliczyć powinien podatnik świadczący usługi (z czym zapewne wiąże się obowiązek rejestracji VAT we Francji).
Podobnie ma się rzecz w każdym przypadku, gdy nabywcą usługi związanej z nieruchomością świadczonej w innym państwie Unii Europejskiej jest podmiot, który z tego tytułu nabycia tej usługi nie jest (w ramach odpowiednika polskiego importu usług) obowiązany do rozliczenia podatku VAT. Obowiązek rozliczenia podatku VAT w takim przypadku obciąża podatnika świadczącego usługę, z czym wiąże się wyłączenie stosowania polskich przepisów o wystawianiu faktur (zob. art. 106a pkt 2 lit. a u.p.t.u.), a w konsekwencji wyłączenie możliwości wystawiania polskich faktur z adnotacją „odwrotne obciążenie”.
Powyższe jest konsekwencją tego, że – jak zostało wskazane na wstępie – usługi związane z nieruchomościami podlegają – w Polsce oraz w innych państwach Unii Europejskiej - opodatkowaniu podatkiem VAT w państwie położenia nieruchomości. Wyłączenie w takich przypadkach obowiązku rozliczania VAT przez podatnika świadczącego usługę powodowałoby, że – w przypadkach, gdy obowiązek ten nie obciąża również nabywcy – podatek ten w ogóle nie zostałby rozliczony.
Tomasz Krywan
doradca podatkowy online
Porada podatkowa opracowana w dniu 23 lipca 2016 r. dla:
