Świadczenie usług montażu regałów w Niemczech przez podatnika zwolnionego od podatku VAT

Pytanie: Osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą w Polsce. Będzie opłacać podatek w formie ryczałtu. Nie jest zarejestrowana w VAT. Jedynym kontrahentem jest firma niemiecka. Zlecenie będzie polegało na montażu regałów w halach na terenie Niemiec. Wydaje się że miejscem wykonywania usług będzie położenie nieruchomości w Niemczech gdzie będą montowane regały (Art. 28e ustawy o VAT). Czy osoba ta musi zarejestrować się do VAT? Czy będzie wystawiać fakturę VAT odwrotne obciążenie? Czy może wystawić zwykłą fakturę jeżeli niemiecki kontrahent nie jest zarejestrowany do VAT?

Odpowiedź: W przedstawionym stanie faktycznym możliwe są dwa scenariusze.

Uzasadnienie: Jak stanowi art. 28e ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r., poz. 710 z późn. zm.) – dalej u.p.t.u., miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług świadczonych przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, usług zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, użytkowania i używania nieruchomości oraz usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego, jest miejsce położenia nieruchomości.

Usługi montażu regałów mogą należeć do takich usług. Dotyczy to jednak tylko usług montażu regałów na stałe. Jak czytamy w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 23 grudnia 2015 r. (IPPP3/4512-892/15-2/IG), „w przedmiotowej sprawie usługa montażu/demontażu lub serwisu regałów magazynowych lub innych maszyn i urządzeń przemysłowych, które mogą być zdemontowane i przeniesione do innej nieruchomości nie jest związana z tą konkretną nieruchomością, na której usługi zamontowania, zdemontowania lub serwisowania zostały wykonane i jako takie nie są usługami związanymi z nieruchomością. Istota przedmiotowych usług nie polega na ingerencji w nieruchomość, nie powoduje zmiany jej wyglądu (właściwości) czy sposobu jej użytkowania. Wnioskodawca montuje/demontuje regały magazynowe z materiałów powierzonych przez zleceniodawcę. Urządzenia te są przytwierdzone za pomocą śrub i kotew do podłoża, zwykle posadzki budynku, w którym są zamontowane. Zarówno regały statyczne jak i przenośniki transportu bliskiego mogą być rozmontowane i ponownie zmontowane w innej lokalizacji”. W związku z tym organ podatkowy wyjaśnił, że „wobec powyższego nie sposób uznać, że przedmiotowe usługi pozostają w wystarczająco bezpośrednim związku z nieruchomością. Fakt, że przedmiotowe usługi wykonane są dla konkretnej nieruchomości, nie jest wystarczające dla zastosowania art. 28e ustawy. Dla zastosowania art. 28e konieczne jest, aby instalowane urządzenia stały się częścią nieruchomości tj. ich przeniesienie wiązałoby się ze zniszczeniem lub wprowadzeniem modyfikacji w nieruchomości”.

A zatem w przedstawionym stanie faktycznym możliwe są dwa scenariusze. Pierwszy z nich ma zastosowanie, jeżeli w świetle powyższego usługi montażu regałów stanowić będą usługi związane z nieruchomościami. Wówczas miejsce świadczenia tych usług na terytorium Niemiec będzie się znajdowało na podstawie art. 28e u.p.t.u., a więc nie będzie to świadczenie usług, o których mowa w art. 100 ust. 1 pkt 4 u.p.t.u. W konsekwencji w przypadku tego scenariusza nie będzie obowiązana do rejestracji VAT UE (zob. art. 97 ust. 3 pkt 2 u.p.t.u.), z czym wiązałby się obowiązek „zwykłej” rejestracji VAT (jako podatnik VAT zwolniony – zob. art. 96 ust. 4 u.p.t.u.).

W przeciwnym razie miejsce świadczenia usług montażu regałów, o których mowa, znajdować się będzie na terytorium Niemiec na podstawie art. 28b ust. 1 u.p.t.u. (przepis ten ustanawia zasadę, że miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej). Oznaczałoby to, że są to usługi, o których mowa w art. 100 ust. 1 pkt 4 u.p.t.u., a więc usługi, których świadczenie obliguje podatników do rejestracji VAT UE (zob. art. 97 ust. 3 pkt 2 u.p.t.u.). Oznaczałoby to również obowiązek „zwykłej” rejestracji VAT (jako podatnik VAT zwolniony – zob. art. 96 ust. 4 u.p.t.u.), gdyż rejestracja VAT UE bez „zwykłej” rejestracji nie jest możliwa.

Niezależnie od scenariusza świadczenie usług montażu regałów, o których mowa, osoba fizyczna powinna dokumentować fakturami bez danych dotyczących stawki i kwoty podatku VAT (zob. art. 106a pkt 2 lit. a w zw. z art. 106e ust. 5 pkt 1 u.p.t.u.) oraz z adnotacją „odwrotne obciążenie” (zob. art. 106e ust. 1 pkt 18 u.p.t.u.). Jest tak również, jeżeli niemiecki nabywca tych usług nie jest w Niemczech zarejestrowany jako podatnik VAT (nie wyłącza to, a przynajmniej nie powinno wyłączać, obowiązku rozliczenia przez niego niemieckiego podatku VAT w ramach odpowiednika polskiego importu usług).

Tomasz Krywan

doradca podatkowy online

Porada podatkowa opracowana w dniu 8 września 2016 r. dla:

Wolters Kluwer

zamów aktualizację odpowiedzi