Wyszukaj interesujące zagadnienie w serwisie podatkoweopinie.pl
Pytanie: W jaki sposób udokumentować transakcję świadczenia usługi księgowej (występowanie jako pełnomocnik do doręczeń, sprawdzanie dokumentów, rejestrów do VAT) przez podmiot zwolniony z VAT na podstawie art. 113 ust. 1 u.p.t.u. na rzecz kontrahenta szwedzkiego, który nie posiada w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności, siedziba, firma znajduje się w Szwecji posiada rejestrację VAT-UE, a podmiot szwedzki zarejestrowany jest w Polsce na VAT również z rejestracją VAT-UE? Czy firma świadcząca usługę powinna zarejestrować się do VAT-UE, jaką deklarację VAT-UE powinna złożyć?
Odpowiedź: Świadczenie usługi księgowej, o której mowa, powinno zostać udokumentowane fakturą bez danych dotyczących stawki i kwoty podatku oraz z adnotacjami "odwrotne obciążenie" i numerem VAT UE obu stron lub – jeżeli polski podatnik nie posiada takiego numeru – tylko numerem VAT UE szwedzkiego nabywcy.
Opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce podlega, między innymi, odpłatne świadczenie usług na terytorium Polski (zob. art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r., poz. 710 z późn. zm. – dalej u.p.t.u.). A contrario – nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce odpłatne świadczenie usług poza terytorium Polski. O tym czy świadczenie usług ma miejsce na terytorium kraju decydują przepisy o miejscu świadczenia usług, tj. przepisy art. 28a-28o u.p.t.u. oraz § 3-4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2013 r. w sprawie miejsca świadczenia usług oraz zwrotu kwoty podatku naliczonego jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów lub usług (Dz. U. poz. 1656 z późn. zm.).
Mając to na uwadze wyjaśnić pragnę, że zasadą obowiązującą przy świadczeniu usług księgowych na rzecz podatników jest, iż miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej (zob. art. 28b ust. 1 u.p.t.u.). Od zasady tej istnieją wyjątki (najważniejszy z nich określa art. 28b ust. 2 u.p.t.u., który stanowi, że w przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej), jednak z treści pytania nie wynika, aby którykolwiek z nich miał w przedstawionej sytuacji zastosowanie.
Powoduje to, że miejsce świadczenia przedmiotowej usługi księgowej znajduje się poza terytorium kraju (czego nie zmienia okoliczność, że szwedzki nabywca tej usługi posiada rejestrację VAT UE w Polsce). Świadczenie tej usługi powinno w związku z tym zostać udokumentowane przez podatnika, o którym mowa, fakturą (zob. art. 106a pkt 2 lit. a w zw. z art. 106b ust. 1 pkt 1 u.p.t.u.) bez danych dotyczących stawki i kwoty podatku (zob. art. 106e ust. 5 pkt 2 u.p.t.u.) oraz z adnotacjami "odwrotne obciążenie" (zob. art. 106e ust. 1 pkt 18 u.p.t.u.) oraz numerem VAT UE obu stron lub – jeżeli polski podatnik nie posiada takiego numeru – tylko numerem VAT UE szwedzkiego nabywcy (zob. art. 106e ust. 1 pkt 24 u.p.t.u.).
Obowiązek wystawienia takiej faktury ciąży przy tym na podatniku, o którym mowa, mimo, że korzysta on ze zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 113 u.p.t.u. W obecnym stanie prawnym obowiązek wystawiania faktur obciążać może również takich podatników.
Jednocześnie wyjaśnić pragnę, że świadczenie przedmiotowej usługi księgowej stanowi świadczenie usługi, o której mowa w art. 100 ust. 1 pkt 4 u.p.t.u. Oznacza to, że polski podatnik, o którym mowa, jest obowiązany do zarejestrowania się jako podatnik VAT UE (zob. art. 97 ust. 3 pkt 2 u.p.t.u.) oraz wykazać tę usługę w informacji podsumowującej VAT-UE (co wynika ze wskazanego art. 100 ust. 1 pkt 4 u.p.t.u.). Podatnik ten nie ma natomiast obowiązku złożenia żadnej deklaracji VAT celem wykazania w nich świadczenia przedmiotowej usługi księgowej (obowiązku takiego nie nakłada na niego żaden z przepisów art. 99 u.p.t.u.). Odpowiednie zastosowanie ma w przedstawionej sytuacji, przykładowo, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 22 maja 2015 r. (IPPP3/4512-165/15-2/KT), w której czytamy, że „w opisanej sprawie świadczone przez Wnioskodawcę usługi nie będą podlegały opodatkowaniu na terytorium kraju, będzie On miał obowiązek, w myśl art. 97 ust. 1 w związku z art. 97 ust. 3 oraz art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy, zarejestrować się jako podatnik VAT UE, z możliwością skorzystania ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 113 ust. 1 lub ust. 9 ustawy. Wnioskodawca będzie również zobowiązany do składania w urzędzie skarbowym "informacji podsumowujących" o wykonanych usługach, których miejscem świadczenia i opodatkowania będzie terytorium innego niż Polska państwa członkowskiego UE. Jako podatnik zwolniony podmiotowo na podstawie art. 113 ustawy, Wnioskodawca nie będzie miał natomiast obowiązku - w oparciu o art. 99 ust. 7 ustawy - składania deklaracji podatkowej, o której mowa w art. 99 ust. 1 ustawy”.
Tomasz Krywan, doradca podatkowy
Odpowiedź udzielona w dniu 13 lutego 2017 r. dla:
