Wewnątrzwspólnotowe nabycie samochodu nabytego na aukcji

Pytanie: Nasza firma sprowadza samochody z zagranicy. Zakupów dokonujemy na własny rachunek, nabyte samochody stają się naszymi środkami trwałymi. Transakcje przeprowadzamy za pośrednictwem domów aukcyjnych. Dokumentem otrzymywanym przez nas na potwierdzenie transakcji jest faktura wystawiana przez dom aukcyjny. Wyszczególnia się na niej wartość samochodu oraz kwotę będącą opłatą za udział w aukcji. Czy właściwie zakładamy, że skoro wysokość takiej opłaty podnosi wartość nabywanego przez nas środka trwałego, tym samym także na gruncie podatku VAT cała transakcja powinna być rozpoznana łącznie jako WNT? Czy może powinniśmy dla celów VAT podzielić transakcję na WNT (w części dotyczącej wartości samego samochodu) i import usług (w części dotyczącej opłaty za udział w aukcji)? Jak prawidłowo wykazać taka transakcję w sytuacji, kiedy faktura wystawiana przez dom aukcyjny zawiera również dane poprzedniego właściciela samochodu?

Odpowiedź: W zakresie w jakim w związku z nabywaniem przedmiotowych samochodów dochodzi do wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, których dostawcami są domy aukcyjne, ich podstawa opodatkowania obejmuje również opłaty za udział w aukcji. W zakresie tym nie dochodzi do importu usług.

Uzasadnienie: Podstawą opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT) jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej (zob. art. 30a ust. 1 w zw. z art. 29a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r., poz. 1221 z późn. zm. – dalej u.p.t.u.). Przy ustalaniu tej podstawy odpowiednio stosuje się przy tym, między innymi, art. 29a ust. 6 pkt 2 u.p.t.u. (zob. art. 30a ust. 1 u.p.t.u.), a więc podstawa opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów obejmuje koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

W świetle powyższego w zakresie w jakim w związku z nabywaniem przedmiotowych samochodów dochodzi do wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, których dostawcami są domy aukcyjne, ich podstawa opodatkowania obejmuje również opłaty za udział w aukcji. W zakresie tym nie dochodzi do importu usług, gdyż podstawa opodatkowania jest „zerowa” (jak stanowi art. 30c ust. 1 u.p.t.u., podstawy opodatkowania z tytułu importu usług nie ustala się, w przypadku gdy wartość usługi została wliczona do podstawy opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub wartość usługi, na podstawie odrębnych przepisów, zwiększa wartość celną importowanego towaru).

Zauważyć jednak należy, że domy aukcyjne mogą w przedstawionej sytuacji działać jedynie w charakterze pośredników i dokonywać dostaw samochodów w imieniu innych podmiotów. Oznaczałoby to, że:

• o tym czy dochodzi do wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów decydują okoliczności dostawy samochodów dokonywanych przez te podmioty (np. czy są to podatnicy),
• dochodzi do nabywania przez firmę usług udziału w aukcjach, których nabycie stanowi dla firmy import usług.

Nie jestem niestety w stanie wskazać czy takie właśnie przypadki mają miejsce, jeżeli faktura wystawiana przez dom aukcyjny zawiera dane poprzedniego właściciela samochodu. Informacja taka o niczym bowiem – przynajmniej z punktu widzenia polskich przepisów – nie przesądza.

Na marginesie pragnę dodać, że przepisy unijne przewidują możliwość wprowadzenia przez państwa członkowskie szczególnej procedury dotyczącej sprzedaży towarów (towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich oraz antyków) w drodze aukcji (zob. art. 333 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE L 347 z 11 grudnia 2006 r. z późn. zm.). Polska z tej możliwości nie skorzystała, jednak obowiązana była do wprowadzenia wyłączenia występowania wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów nabytych w ramach dostaw opodatkowanych według tej procedury.

W związku z tym na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 5 u.p.t.u. wewnątrzwspólnotowe nabycia towarów nie występują, jeżeli dostawa towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków jest dokonywana przez organizatora aukcji (licytacji) oraz do dostawy tej zastosowano szczególne zasady opodatkowania odpowiadające procedurze określonej w art. 333 Dyrektywy 2006/112. Warunkiem wyłączenia jest posiadanie przez nabywcę dokumentów jednoznacznie potwierdzających nabycie towarów opodatkowanych według tej procedury (np. fakturę ze wzmianką o zastosowaniu procedury odpowiadającej procedurze określonej w art. 333 Dyrektywy 2006/112). Nie jest wykluczone, że przynajmniej w części przypadków wyłączenie to ma zastosowanie, a w konsekwencji nabycia samochodów, o których mowa, nie stanowią wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów.

Tomasz Krywan

doradca podatkowy online

Porada podatkowa opracowana w dniu 28 marca 2018 r. dla: