Wyszukaj interesujące zagadnienie w serwisie podatkoweopinie.pl
Pytanie: W transakcję zaangażowane są 4 firmy. Firma A jest firmą udzielającą pożyczki osobom fizycznym (nie bankiem). Firma B podpisała z firmą A usługę pośrednictwa finansowego polegającą na szukaniu potencjalnych chętnych osób do wzięcia takiej pożyczki i prowadzenia dokumentacji tych pożyczek. Firma B ma dwóch podwykonawców - firmę C, która to firma zajmuje się szukaniem tych osób i zbieraniem od nich danych osobowych niezbędnych do udzielenia pożyczki oraz firmę D, która będzie te dane wpisywała do systemu komputerowego firmy A oraz potwierdzała te dane z osobami zainteresowanymi pożyczką. Z jaką stawką VAT powinna być opodatkowana usługa świadczona przez firmę D i C dla firmy B oraz z jaką usługa świadczona przez firmę B dla firmy A.
Odpowiedź: Uważam, że usługi świadczone przez firmę B dla firmy A są zwolnione od podatku jako usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania pożyczek. Natomiast usługi świadczone przez firmy C i D (dla firmy B) są moim zdaniem opodatkowane podatkiem VAT według stawki podstawowej 23% (chyba że firmy C i D korzystają ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 lub 9 u.p.t.u.). Szczegóły znajdują się w uzasadnieniu.
Uzasadnienie: Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) – dalej u.p.t.u., zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.
Zwolnienie to obejmuje, między innymi, usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych. Jak przy tym wynika z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, działalność pośrednictwa stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy (zob. przykładowo wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 czy wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 21 czerwca 2007 r. w sprawie C-453/05).
Do świadczenia usług pośrednictwa nie dochodzi natomiast w przypadkach, gdy usługi podatnika obejmują jedynie wykonywanie części czynności technicznych i administracyjnych związanych z daną umową, np. umową o udzielenie kredytu czy pożyczki (zob. wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00) czy umową ubezpieczenia. Jak czytamy w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 3 marca 2005 r. (C-472/03), „artykuł 13 część B lit. a) szóstej dyrektywy 77/388 [obecnie art. 135 ust. 1 lit. a Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - Dz.Urz. UE L 347 z 11 grudnia 2006 r. z późn. zm.; na gruncie u.p.t.u. przepisowi temu odpowiada art. 43 ust. 1 pkt 37 u.p.t.u.], dotyczący zwolnienia od podatku od wartości dodanej czynności ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, w tym usług pokrewnych tym czynnościom, należy interpretować w ten sposób, że czynności back office, polegające na wykonywaniu za wynagrodzeniem usług na rzecz zakładu ubezpieczeniowego, nie stanowią usług pokrewnych czynnościom ubezpieczeniowym dokonywanym przez brokera bądź pośrednika ubezpieczeniowego w rozumieniu tego przepisu. W istocie skoro, z jednej strony, wspomniane usługi posiadają specyficzne elementy, takie jak ustalanie i wypłata prowizji pośrednikom ubezpieczeniowym, utrzymywanie kontaktów z pośrednikami, zarządzanie aspektami związanymi z reasekuracją oraz dostarczanie informacji pośrednikom ubezpieczeniowym i administracji podatkowej, a z drugiej strony, istotne aspekty pośrednictwa ubezpieczeniowego, takie jak wyszukiwanie klientów ubezpieczeniowych i kontaktowanie ich z ubezpieczycielem, nie mają miejsca w tym przypadku, to czynności, o których mowa, muszą być rozumiane jako forma współpracy polegająca na wspieraniu zakładu ubezpieczeniowego w wykonywaniu normalnie należącej do niego działalności, bez wchodzenia w stosunki umowne z ubezpieczonymi, i oznaczają podział działalności zakładu ubezpieczeniowego, a nie świadczenie usług przez pośrednika ubezpieczeniowego”. Orzeczenie to dotyczy co prawda usług dotyczących usług ubezpieczeniowych, lecz ma odpowiednie zastosowanie także w przypadku usług dotyczących usług udzielania pożyczek.
Dlatego też uważam, że zwolnionymi od podatku usługami pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania pożyczek są w przedstawionej sytuacji tylko usługi B (świadczone dla firmy A). Usługi świadczone przez firmy C i D (dla firmy B) nie korzystają moim zdaniem ze zwolnienia, lecz są opodatkowane podatkiem VAT według stawki podstawowej 23% (chyba że firmy C i D korzystają ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 lub 9 u.p.t.u.).
Tomasz Krywan, doradca podatkowy
Odpowiedź udzielona w dniu 16 kwietnia 2015 r. dla:
