21 października 2020 13:28
Od 1 października 2020 r. istnieje obowiązek wykazywania w ewidencji VAT oznaczania kodami GTU niektórych towarów i usług (zob. § 10 ust. 3 rozporządzenia w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług). Analogiczne oznaczenia powinny być wykazywane w części ewidencyjnej nowego pliku JPK_VAT poprzez zaznaczanie wartości 1 w polach GTU_01 – GTU_13.
GTU_01 – towary oznaczane kodem GTU_01
GTU_02 – towary oznaczane kodem GTU_02
GTU_03 – towary oznaczane kodem GTU_03
GTU_04 – towary oznaczane kodem GTU_04
GTU_05 – towary oznaczane kodem GTU_05
GTU_06 – towary oznaczane kodem GTU_06
GTU_07 – towary oznaczane kodem GTU_07
GTU_08 – towary oznaczane kodem GTU_08
GTU_09 – towary oznaczane kodem GTU_09
GTU_10 – towary oznaczane kodem GTU_10
GTU_11 – usługi oznaczane kodem GTU_11
GTU_12 – usługi oznaczane kodem GTU_12
GTU_13 – usługi oznaczane kodem GTU_13
Zakres stosowania
Z wyjaśnień udzielanych przez Ministerstwo Finansów wynika, iż kody te należy stosować wyłącznie do sprzedaży dokumentowanej fakturami (jeżeli jest to sprzedaż określonych przepisami towarów i usług). W szczególności kodów GTU nie stosuje się do czynności udokumentowanych dokumentem zbiorczym wewnętrznym zawierającym sprzedaż z kas rejestrujących „RO” i dokumentem wewnętrznym „WEW”. Od 1 lipca 2021 r. wynika to wprost z § 10 ust. 3a rozporządzenia.
Uwaga zmiana!
Od 1 lipca 2021 r. z przepisów wynika wprost, że kodów GTU nie stosuje się do czynności udokumentowanych dokumentem zbiorczym wewnętrznym zawierającym sprzedaż z kas rejestrujących „RO” i dokumentem wewnętrznym „WEW”.
Kody GTU a faktury zaliczkowe
Stosowanie kodów GTU konieczne jest również w przypadku wykazywania w ewidencji VAT oraz w nowym pliku JPK_VAT dokumentowanych fakturami zaliczek (dotyczących towarów lub usług objętych stosowaniem kodów GTU). Wynika to z jednej z odpowiedzi Ministerstwa Finansów na pytania dotyczące nowego pliku JPK_VAT, w której Ministerstwo wprost wskazało, że „oznaczenia GTU_01-13 dotyczą również faktur zaliczkowych”.
Kody GTU a faktury korygujące
Kody GTU powinny być stosowane przy wystawianiu faktur korygujących, jeżeli korekta dotyczy towarów lub usług objętych tymi kodami. W przeciwnym razie kodów GTU tych nie należy stosować. Wynika to wprost z jednej z odpowiedzi Ministra Finansów na pytania dotyczące nowego pliku JPK_VAT, w której można przeczytać, że „symbolami GTU należy oznaczać fakturę korygującą, w przypadku korekty dotyczącej towaru/usługi objętych oznaczeniami GTU. Natomiast gdy korekta dotyczy wyłącznie towaru/usługi nieobjętych oznaczeniami GTU, faktury korygującej nie należy oznaczać w ten sposób”.
Kody GTU a faktury na osoby prywatne
Z wyjaśnień udzielanych przez Ministerstwo Finansów wynika, że kody GTU należy stosować do sprzedaży dokumentowanej fakturami (jeżeli jest to sprzedaż towarów i usług określonych przepisami). Dotyczy to wszelkiej sprzedaży dokumentowanej fakturami, a więc również sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. A zatem wykazując w ewidencji VAT oraz w nowym pliku JPK_VAT faktury dokumentujące sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych należy stosować kodów GTU.
Kody GTU a czynności nieodpłatne
Kody GTU nie są stosowane do oznaczania podlegających opodatkowaniu (na podstawie art. 7 ust. 2 lub art. 8 ust. 2 ustawy o VAT) czynności nieodpłatnych Wynika to wprost z odpowiedzi Ministerstwa Finansów na pytanie „Czy GTU służą do oznaczania nieodpłatnego przekazania towarów z art. 7 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług?”. Udzielona przez Ministerstwo Finansów odpowiedź brzmi „Nie. Oznaczenia dostaw towarów i świadczenia usług GTU nie dotyczą zbiorczych informacji o sprzedaży nieudokumentowanej fakturami (także w sytuacji gdy w danym okresie wystąpiło tylko jedno takie przekazanie)”. Co prawda odpowiedź na bezpośrednio dotyczy tylko podlegających opodatkowaniu nieodpłatnych dostaw towarów, lecz ma odpowiednie zastosowanie także do podlegających opodatkowaniu nieodpłatnie świadczonych usług.
Kody GTU a WDT i eksport towarów
Kody GTU (a precyzyjniej dotyczące towarów kody GTU_01-GTU_10) powinny być wykazywane w stosunku do dokumentowanej fakturami wszelkiej sprzedaży podatników, w tym do wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów oraz eksportu towarów. Wprost potwierdziło to Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na jedno z pytań dotyczących nowego pliku JPK_VAT.
Kody GTU a świadczenie usług, których miejsce świadczenia znajduje się poza terytorium kraju
Kody GTU (a precyzyjniej dotyczące towarów kody GTU_11-GTU_13) powinny być wykazywane również przy wykazywaniu dokumentowanego fakturami świadczenia usług, których miejsce świadczenia znajduje się poza terytorium kraju (potocznie nazywanego często eksportem usług). Wprost potwierdziło to Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na jedno z pytań dotyczących nowego pliku JPK_VAT.
Kody GTU a korekty dokonywane w ramach ulgi na złe długi
Przy wykazywaniu w ewidencji VAT oraz w nowym pliku JPK_VAT korekt w ramach ulgi na złe długi (określonej przepisami art. 89a ustawy o VAT) kodów GTU nie należy stosować. Wynika to wprost z jednej z odpowiedzi Ministerstwa Finansów na pytania dotyczące nowego pliku JPK_VAT, w której czytamy, że „w przypadku korekty podstawy opodatkowania i podatku należnego, wykonanej zgodnie z art. 89a ust. 1 i 4 ustawy o podatku od towarów i usług, nie stosuje się oznaczeń kodów grup towarów i usług GTU”.
Towary lub usługi objęte dwoma lub więcej kodami GTU na fakturze
Zmiany wprowadzone z dniem 1 października 2020 r. nie spowodowały zmiany zasady, że faktury są w ewidencji VAT oraz w pliku JPK_VAT wykazywane za pomocą jednego zapisu. Jest tak nawet, jeżeli dana faktura dokumentuje towary lub usługi objęte dwoma lub więcej kodami GTU. Jak czytamy w Broszurze informacyjnej dotyczącej struktury JPK_VAT z deklaracją, pola GTU „wypełnia się dla całej faktury poprzez zaznaczenie „1” we właściwych polach odpowiadających symbolom od GTU_01 do GTU_13, w przypadku wystąpienia dostawy towaru lub świadczenia usługi na ewidencjonowanym dokumencie, bez wyodrębniania poszczególnych wartości, kwot podatku, itp.”.
Kody GTU a raporty fiskalne
Z odpowiedzi udzielanych przez Ministerstwo Finansów na pytania dotyczące nowego pliku JPK_VAT wynika, że kody GTU należy stosować wyłącznie do sprzedaży dokumentowanej fakturami (jeżeli jest to sprzedaż określonych przepisami towarów i usług). Jak czytamy w jednej z takich odpowiedzi, „oznaczenia dostaw towarów i świadczenia usług GTU nie dotyczą zbiorczych informacji o sprzedaży ewidencjonowanej na kasie rejestrującej”, jak również że „oznaczenia dostaw towarów i świadczenia usług GTU nie dotyczą zbiorczych informacji o sprzedaży nieudokumentowanej fakturami”. A zatem wykazując w ewidencji VAT oraz nowym pliku JPK_VAT raporty fiskalne nie należy stosować kodów GTU.
Kody GTU a zakupy
Kody GTU stosowane powinny być wyłącznie do oznaczania dokonywanej przez podatników sprzedaży (o ile jest to sprzedaż określonych przepisami towarów i usług). Kody tych nie należy stosować do oznaczania dokonywanych przez podatników zakupów.
Kody GTU a wewnątrzwspólnotowe nabycia towarów oraz import usług
Brak obowiązku stosowania kodów GTU do dokonywanych zakupów dotyczy również zakupów skutkujących pojawieniem się u nabywcy podatku VAT należnego, tj. wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów, importu usług oraz dostaw towarów, dla których podatnikiem jest nabywca. Jak czytamy w jednej z odpowiedzi Ministerstwa Finansów na pytania dotyczące nowego pliku JPK_VAT, „kody grup towarów i usług służące do oznaczania w nowym JPK_VAT z deklaracją pozycji w ewidencji sprzedaży (od GTU_01 do GTU_13), nie mają zastosowania do nabyć, które u podatnika będącego nabywcą, skutkują zapisami po stronie sprzedażowej (np. WNT czy import usług)”.